Τόσο κοντά,τόσο μακρυά..

Δύο σημαντικές απώλειες για εντελώς διαφορετικούς,ή τελικά τους.. ίδιους ακριβώς λόγους.
Σε ηλικία 78 ετών «έφυγε» από τη ζωή -μετά από μακροχρόνια μάχη με τον καρκίνο-ο θεατρικός συγγραφέας, με τη μεγαλύτερη ίσως επιρροή στη Βρετανία, Harold Pinter. Είχε συγγράψει περισσότερα από 30 θεατρικά έργα, τα οποία κατατάσσονται από τους κριτικούς μεταξύ των καλύτερων έργων που γράφτηκαν στο δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα.
Η συγγραφική του ιδιότητα δεν περιορίστηκε όμως μόνο στα θεατρικά έργα. Ήταν ποιητής, είχε γράψει σενάρια για ταινίες, πολλά εκ των οποίων ήταν προσαρμογή των έργων του για τον κινηματογράφο.Eίχε σκηνοθετήσει εξάλλου και πολλές θεατρικές παραστάσεις.
Το 1957 έγραψε Το Δωμάτιο, του οποίου ακολούθησε αμέσως το Βουβό γκαρσόνι και την επόμενη χρονιά το Πάρτι Γενεθλίων.
Η επιτυχία τον βρήκε με τον Επιστάτη το 1959, το οποίο έγινε και ταινία το 1963. Μεταξύ των σημαντικών του έργων που ακολούθησαν είναι ο Εραστής (1962), η Επιστροφή (1964), οι Παλιοί Καιροί (1971) και η Προδοσία (1979).
Η δράση του Πίντερ δεν περιοριζόταν όμως μόνο στη συγγραφή και τη θεατρική σκηνοθεσία. Ήταν επίσης ένας πολύ σημαντικός πολιτικός ακτιβιστής, ο οποίος παρενέβαινε συστηματικά και ριζοσπαστικά στα πολιτικά δρώμενα.
Τη δεκαετία του '80 ασκούσε κριτική στον αμερικανό πρόεδρο Ronald Reagan και στη σύγχρονή του Βρετανίδα πρωθυπουργό Margaret Thatcher, ενώ πιο πρόσφατα είχε στρέψει το θυμό του κατά της δέσμευσης του ΟΗΕ στο Κόσοβο (1999), την αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν (2001) και τον πόλεμο στο Ιράκ (2003), ζητώντας ο Τony Blair κι ο George Bush να δικαστούν για «εγκλήματα πολέμου».
*************************************************
Αντιθέτως ,ιδεολογικός πατέρας της νομιμοποίησης της επιθετικής πολιτικής των ΗΠΑ υπήρξε ο Αμερικανός καθηγητής των πολιτκών επιστημών, Samuel Phillips Huntington, γνωστός στους πολιτικούς προοδευτικούς κύκλους κι ως "Προκρούστης της δημοκρατίας",ο οποίος "έφυγε" μία μέρα αργότερα..Ήταν από τους σημαντικότερους θεωρητικούς της αμερικάνικης κυριαρχίας στον πλανήτη και συνεργάτης πολλών κυβερνήσεων και οργανισμών, αποκλειστικά συντηρητικού ή ακροδεξιού προσανατολισμού. Ταυτόχρονα, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαπλοκή του μεγάλου κεφαλαίου με το πανεπιστημιακό κατεστημένο των ΗΠΑ. Υπήρξε ιδρυτής (1989), πρόεδρος (1989-2000) και ιθύνων νους του «Ιδρύματος Olin», μέσω του οποίου ο ομώνυμος κολοσσός της χημικής βιομηχανίας χρηματοδοτεί και οργανώνει τη διάδοση των «σωστών» αναλύσεων στους κόλπους της ακαδημαϊκής κοινότητας και των ΜΜΕ, με καταστατικό σκοπό «την ενίσχυση των οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών θεσμών πάνω στους οποίους στηρίζεται η ατομική πρωτοβουλία».Πολλές από τις ευρείας κλίμακας επεμβάσεις των ΗΠΑ στο Βιετνάμ, ήταν δικής του εμπνεύσεως, όπως η βίαιη μετακίνηση στις πόλεις των αγροτικών πληθυσμών, ώστε να αποκοπούν οι Βιετκόνγκ από την υποστήριξη του αγροτικού πληθυσμού. Για το σκοπό αυτό βομβαρδίστηκαν, κάηκαν με ρίψη ναπάλμ και ισοπεδώθηκαν αγροτικές καλλιέργειες, πολλά χωριά και οικισμοί του νότιου Βιετνάμ, ώστε να εξαναγκαστούν οι κάτοικοι και καλλιεργητές να μαζευτούν στις πόλεις.
Σημαντικότερο από τα συγγράμματά του, το οποίο τον έκανε γνωστό και στην Ελλάδα, ήταν το βιβλίο του «The Clash of Civilizations» (Η σύγκρουση των πολιτισμών, 1996).Σε αυτό το βιβλίο εκφράζεται η άποψη της μετατόπισης των αιτίων μελλοντικών συγκρούσεων μεγάλης κλίμακας. Η θεμελιώδης πηγή συγκρούσεων, γράφει,σ’ αυτό τον καινούριο κόσμο που προέκυψε μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, δεν θα είναι πρωταρχικά ούτε ιδεολογική ούτε οικονομική. Οι μεγάλοι διαχωρισμοί στο εσωτερικό της ανθρωπότητας θα είναι πολιτισμικοί. Τα εθνικά κράτη θα παραμείνουν οι ισχυρότεροι παίκτες στις διεθνείς υποθέσεις, οι κυριότερες όμως συγκρούσεις στην παγκόσμια πολιτική θα προκύψουν ανάμεσα σε έθνη και ομάδες διαφορετικών πολιτισμών. Οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ πολιτισμών θα είναι τα πολεμικά μέτωπα του μέλλοντος.

Οι φίλοι του 15χρονου Αλέξη γράφουν

ΘΕΛΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΚΟΣΜΟ.
ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΑΣ
Δεν είμαστε τρομοκράτες, «κουκουλοφόροι», «γνωστοί-άγνωστοι».
ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ.
Αυτοί, οι γνωστοί-άγνωστοι….
Κάνουμε όνειρα - μη σκοτώνετε τα όνειρά μας.
Έχουμε ορμή - μη σταματάτε την ορμή μας.
ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ.
Κάποτε ήσασταν νέοι κι εσείς.
Τώρα κυνηγάτε το χρήμα, νοιάζεστε μόνο
για τη «βιτρίνα», παχύνατε, καραφλιάσατε,
ΞΕΧΑΣΑΤΕ.
Περιμέναμε να μας υποστηρίξετε,
Περιμέναμε να ενδιαφερθείτε,
να μας κάνετε μια φορά κι εσείς περήφανους.
ΜΑΤΑΙΑ.
Ζείτε ψεύτικες ζωές, έχετε σκύψει το κεφάλι,
έχετε κατεβάσει τα παντελόνια και
περιμένετε τη μέρα που θα πεθάνετε.
Δε φαντάζεστε, δεν ερωτεύεστε, δεν δημιουργείτε.
Μόνο πουλάτε κι αγοράζετε.
ΥΛΗ ΠΑΝΤΟΥ
ΑΓΑΠΗ ΠΟΥΘΕΝΑ - ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΥΘΕΝΑ
Πού είναι οι γονείς;
Πού είναι οι καλλιτέχνες;
Γιατί δε βγαίνουν έξω:

ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΑΣ
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Υ.Γ.: Μη μας ρίχνετε άλλα δακρυγόνα.
ΕΜΕΙΣ κλαίμε κι από μόνοι μας.

ΙΑΝΟΣ-ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008, στις 8:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο
Γιώργος Σκαμπαρδώνης, παρουσιάζει το βιβλίο του «Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας»,
εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.
Ομιλητές:
Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ηθοποιός
Λέων Ναρ, Δρ. Νεοελληνικής Φιλολογίας Α.Π.Θ.
Σωτήρης Χατζάκης, σκηνοθέτης
***********************************************************************************
Το Σάββατο 13 Δεκεμβρίου 2008, στις 12:00 το μεσημέρι, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Μίμης
Ανδρουλάκης, παρουσιάζει το νέο του βιβλίο «Λευκό κοτσύφι, blue tree, μαύρο καράβι
Το κραχ και οι σεισμικές μετατοπίσεις στο νέο καπιταλισμό», εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ
***********************************************************************************

Την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2008, στις 8:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η συγγραφέας
Ευγενία Φακίνου, παρουσιάζει το βιβλίο της «Για να δει τη Θάλασσα», εκδόσεις
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.
***********************************************************************************
Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008, στις 8:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Πέτρος
Μεχτίδης παρουσιάζει το βιβλίο του «Όμορφες χώρες, χώρες ελληνικές», εκδόσεις
ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.
Ομιλητές:
Στέλιος Λουκάς, δημοσιογράφος, παρουσιαστής της εκπομπής Ένα βιβλίο-ένα ταξίδι
Κώστας Φωτιάδης, Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
*************************************************************************************

Wake up boys, there's a light at the window,
I can hear someone knocking on the door,
There are voices in the street,
And the sound of running feet,
And they whisper the word --
"Revolution!"

There are men coming down from the valleys,
There are tall ships lying off the coast,
And they carry the light,
In the dark of the night,
Like a whisper in the wind --
"Revolution!"

Bring my gun and a handful of silver,
By the sea we will gather for the fight,
It's been so many years,
So many tears,
We have lost once before,
Now we'll settle the score,
When our cannons will roar --
"Revolution!"

Watch and Wait get ready for the sign
There are many here among us now have not seen the light
We must send the word to all the people in the land
Go To Every hill and mountain for the time is now at hand to

Light Your Fire
Light Your Fire

Let us march the road up the rocky hill tonight,
Under cover of the darkness
We will slip behind the lines
And we will take the men who have stolen our land,
For the years of domination
Hit them right between the eyes
And light a fire!

Light a fire,
Light a fire,
They will see through the world!

Νεο Βιβλίο...

«ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ», Ευγενία Φακίνου, ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2008.
Θα συζητήθει την Κυριακή 28 Δεκεμβρίου 2008

in memoriam..

"Eπικίνδυνα έως απαράδεκτα αθώος"

ο καλοκαιρινός μου ίσκιος
μακρύς, λεπτός κι αγέρωχος
ούτε μια μέρα πάνω απ’ τα δεκαοχτώ
αν το παιδί πράγματι είχε πει
ο βασιλιάς είναι γυμνός
μετά την πρώτη έκπληξη
τον πρώτο ίσως θαυμασμό και φθόνο
θα επέπιπτε ως είθισται η εξουσία
με τους λακέδες και τις πόρνες της
να το κατασπαράξει
ως είθισται αιώνες τώρα
καμία έκπληξη λοιπόν
όταν καλείται η αθωότητα να απολογηθεί
καμία έκπληξη όταν δοξάζεται η ατιμία
ούτε ίχνος παραπόνου
γι’ αυτά και τα χειρότερα
να βλέπουμε μονάχα και να ξέρουμε
και να μην επιτρέπουμε την αυταπάτη
και να κρατάμε ακέραια
στο στήθος μας την έκρηξη
ο καλοκαιρινός μου ίσκιος
μακρύς, λεπτός κι αγέρωχος
ούτε μια μέρα πάνω απ’ τα δεκαοχτώ

Τόλης Νικηφόρου

από τη συλλογή
"Την κοκκινόμαυρη
ανεμίζοντας της ουτοπίας", 1997

*αναδημοσίευση του κειμένου της 8/12/2008 από το ιστολόγιο του ποιητή,
"Ενα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύεται"

όσο γράφονται τέτοιοι στίχοι,θα υπάρχουν νέα παιδιά που θα τους διαβάζουν..
και θα ονειρεύονται..κι η εξουσία θα σκυλιάζει.
Θα τους φωνάζει "αλήτες" και θα εφορμά.Με βία.
Θα δολοφονεί.Εντρομη.Παγωμένη από το φόβο της.Ολόγυμνη.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΜΕΡΑ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ Περικύκλωση στις 6 Δεκεμβρίου της ΔΕΘ και του Γ’ Σώματος Στρατού

Πεζοί, ποδηλάτες, ανάπηροι, υποθαλάσσιοι, πολίτες που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και το περιβάλλον από το Kαραμπουρνάκι μέχρι την άλλη μεριά, την Πολίχνη, φτιάξαμε έναν κύκλο που όλο και μεγαλώνει. Ένα δίκτυο από συλλογικότητες, ανοιχτό στον καθένα και στην καθεμία που ενδιαφέρεται για αυτήν την πόλη.
Ξεκινήσαμε το Σεπτέμβριο με πεζοπορία στο κέντρο της πόλης, εκεί όπου αυτοκίνητα και τραπεζοκαθίσματα έχουν στενέψει το διάβα μας, συνεχίσαμε με καραβάκι στο Θερμαϊκό, για να θυμίσουμε τα σχέδια για θαλάσσια συγκοινωνία, διασχίσαμε με τα ποδήλατα την πόλη που τα αυτοκίνητα μόνο στις κρεβατοκάμαρες μας δεν έχουν μπει.
Συνεχίζουμε τώρα με την περικύκλωση στις 6 Δεκεμβρίου της ΔΕΘ και του Γ’ Σώματος Στρατού, για να τονίσουμε ότι στην πόλη όπου αναλογούν 2,5 τετρ. μ. πράσινο ανά κάτοικο, στην πόλη που τα αιωρούμενα μικροσωματίδια κάνουν επικίνδυνο ανθυγιεινό πάρτι, στην πόλη που είναι καλυμμένη με 77% τσιμέντο, 19% άσφαλτο και μόλις 4% πράσινο, είναι επικίνδυνη πολυτέλεια να υπάρχει ένα στρατόπεδο στο κέντρο της.
Είναι επικίνδυνο να διοργανώνονται εμπορικές εκθέσεις μέσα στην καρδιά της.
Είναι επικίνδυνο να κτίζεται δημαρχείο σε έναν από τους τελευταίους ελεύθερους χώρους της. Δηλαδή να προστίθενται κυβικά μπετόν, να προστίθενται νέα αυτοκίνητα στην κυκλοφορία, νέα μποτιλιαρίσματα, όταν θα έπρεπε να φυτεύονται δέντρα και χορτάρι.
Εμείς ζητάμε, και θα το κατακτήσουμε, να απελευθερωθεί η πόλη μας από τα στρατόπεδα που υπάρχουν διάσπαρτα σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα, να απελευθερωθεί ο χώρος της ΔΕΘ και στη θέση τους να δημιουργηθούν ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου. Να παραμείνουν μόνο τα ιστορικά, διατηρητέα κτίρια και τα υπόλοιπα να πάνε για ανακύκλωση υλικών.
Ζητάμε αυτοί οι χώροι να περάσουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, να εξασφαλιστούν κονδύλια και με δημόσια διαβούλευση να αναπλαστούν. Να αλλάξουμε και εκείνον το νόμο του 1999 που αφήνει χαραμάδες για οικοπεδοποίηση των στρατοπέδων.
Η πόλη μας, το κέντρο της δεν χρειάζεται ούτε εμπορικά κέντρα, ούτε ξενοδοχεία, ούτε επέκταση των πανεπιστημιακών σχολών. Αυτό που χρειάζεται είναι ανάσα για να επιβιώσει, πραγματικό οξυγόνο για να επιβιώσουμε και εμείς.
Έλα λοιπόν κι εσύ να μεγαλώσουμε τον κύκλο μας.

*O κ. Γιώργος Αντωνόπουλος είναι πολιτικός μηχανικός, μέλος του Δικτύου Κινήσεων Θεσσαλονίκης

Αναδημοσιευμένο από εφημ. "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"

Μαργ. Καραπάνου: «Τελευταία σελίδα»

Αλλη μια απώλεια χθες. Πιο φτωχός ο χώρος των γραμμάτων. «Εφυγε» η συγγραφέας Μαργαρίτα Καραπάνου. Η συγγραφέας των βιβλίων «H Κασσάνδρα και ο Λύκος», «O υπνοβάτης» και το «Rien ne va plus» που εκδόθηκαν στην Ελλάδα, στη Νέα Yόρκη, στο Παρίσι, στη Σουηδία,την Ολλανδία,την Ιταλία και σε πολλές άλλες χώρες. Αποσπάσματα των έργων της ανθολογήθηκαν σε βιβλία και σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά πλάι σε κείμενα των Λιούις Κάρολ, Τζέιν Μπόουλς, Αναΐς Νιν, Τζον Φάουλς, Πέτερ Χάντκε, Κάρλος Φουέντες, Koύντερα, Μπαλζάκ κ.ά.Το 1988 το μυθιστόρημά της "Ο υπνοβάτης" τιμήθηκε στη Γαλλία με το "Βραβείο του καλύτερου ξένου μυθιστορήματος", που δίνεται σε συγγραφείς παγκόσμιας εμβέλειας, π.χ., Laurence Durrell, Borges, Gabriel Garcia Marquez.
H Μαργαρίτα Καραπάνου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946. Μεγάλωσε στην Ελλάδα και στη Γαλλία και σπούδασε κινηματογράφο στο Παρίσι. Εργάστηκε ως νηπιαγωγός στην Αθήνα.
Πρόσφατα,το Νοέμβριο του 2008 η ΩΚΕΑΝΙΔΑ κυκλοφόρησε το βιβλίο της "Η ζωή είναι αγρίως απίθανη. Ημερολόγια 1959-1979" .Πρόκειται για μια συνταρακτική κατάδυση στα άδυτα του κόσμου της Μαργαρίτας Καραπάνου, μέσα από τα προσωπικά της ημερολόγια. Τα κείμενά της ξεκινάνε το 1959, όταν σε ηλικία 13 ετών ακολουθεί τη μητέρα της, τη συγγραφέα Μαργαρίτα Λυμπεράκη, στο Παρίσι, και τελειώνουν το 1979, όταν έχει ήδη εκδοθεί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ το πρώτο της βιβλίο, "Η Κασσάνδρα και ο λύκος", και τα ξένα έντυπα ("Monde", "Figaro", "New York Times"), αλλά και διάσημοι συγγραφείς σαν τον Τζον Άπνταϊκ τη συγκρίνουν με τον Προυστ, τον Κοζίνσκι, τον Κάρολ, τον Μπέκετ και τον Κάφκα.
Το καλλιτεχνικό Παρίσι, η αγάπη της για τη μεγάλη λογοτεχνία, οι παθιασμένοι έρωτες και το υπαρξιακό άγχος της εφηβείας, η ενηλικίωση και η πάλη της με τη μανιοκατάθλιψη, η βασανιστική λύτρωσή της μέσω της γραφής, τα προσχέδια της "Κασσάνδρας" και του "Υπνοβάτη".
Ψηφίδες ενός ανθρώπινου χρονικού, που συγκλονίζει με την αυθεντικότητά του και που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα σαν το μεγάλο μυθιστόρημα της ζωής. Αλλά και μια μοναδική, εκ των έσω μαρτυρία για το πώς γεννιέται και δημιουργεί ένας συγγραφέας.
Χθες έγραψε την «τελευταία σελίδα» της ζωής της...

Οι τρεις «σωματοφύλακες» του Παρθενώνα

Ο βομβαρδισμός του Παρθενώνα από τα κανόνια των Ενετών το 1687 ήταν ένα τόσο φρικτό και αποτρόπαιο έγκλημα, κατά της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, που μέχρι κι ο Σεπτέμβρης, ο μήνας κατά τον οποίο έγινε, αν είχε ψυχή θα οργιζόταν. Και ίσως να αποφάσιζε να πάρει την «εκδίκησή» του. Τον Σεπτέμβρη, λοιπόν, του 2006, επεστράφη στη χώρα μας ένα από τα θραύσματα του γλυπτού διάκοσμου που είχαν διοχετευτεί στην Ευρώπη μετά το βομβαρδισμό και το Σεπτέμβρη του 2008 ένα ακόμα, από την ανατολική ζωφόρο του ναού.
Οι μήνες μπορεί να έχουν ψυχή μόνο στη φαντασία κάποιων ρομαντικών, οι άνθρωποι όμως που πρωτοστάτησαν για τον επαναπατρισμό των σπάνιων αυτών κομματιών έχουν σάρκα και οστά. Είναι οι Τόνιο Χέλσερ, Λουί Γκοντάρ και Αντωνία Σοφικίτου, που τιμήθηκαν χθες από τον υπουργό Πολιτισμού, Μιχάλη Λιάπη, σε εκδήλωση που έγινε προς τιμήν τους στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης. Στην ίδια εκδήλωση, η Μάρθα Ντάλγκρεν, εγγονή Αυστριακού στρατιώτη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε επισήμως ένα μαρμάρινο θραύσμα που είχε αποσπάσει ο παππούς της από το χώρο της Ακρόπολης.
Οι τρεις «φύλακες-άγγελοι» του Παρθενώνα έχουν ξεχωριστή συμβολή στον αγώνα για την επανένωση των γλυπτών. Ο κ. Χέλσερ είναι καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης και διευθυντής του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου. Εκείνος εισηγήθηκε στην πρυτανεία του Πανεπιστημίου την επιστροφή του θραύσματος από τη βόρεια ζωφόρο του Παρθενώνα, που διέθετε στη συλλογή του. Η Χαϊδελβέργη αποτέλεσε, έτσι, το πρώτο ίδρυμα που προχώρησε σε αυτήν την ιστορικής και συμβολικής αξίας χειρονομία.
Ο κ. Γκοντάρ είναι καθηγητής Μυκηναϊκής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Federico II της Νάπολης και σύμβουλος της Προεδρίας της Ιταλικής Δημοκρατίας για πολιτιστικά ζητήματα. Εδώ και χρόνια είναι ένθερμος υποστηρικτής της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα και πρωτοστάτησε στην επιστροφή των θραυσμάτων του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα που παλιννόστησαν από το Μουσείο Salinas του Παλέρμο και το Γρηγοριανό Κοσμικό Μουσείο του Βατικανού. Το Μουσείο Salinas απέστειλε, με τη μορφή δανεισμού, στις 24 Σεπτεμβρίου, το θραύσμα από τη ζωφόρο του Παρθενώνα που διέθετε στη συλλογή του, στο οποίο εικονίζεται το δεξί πόδι και οι παρυφές του ενδύματος της θεάς Αρτεμης. Πριν από ένα μήνα περίπου, το Μουσείο του Βατικανού απέστειλε με δανεισμό ένα από τα δύο θραύσματα του γλυπτού διακόσμου του Παρθενώνα που είχε και εκείνο στην κατοχή του.
Η κυρία Σοφικίτου, τέλος, είναι καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παλέρμο και πρόεδρος της ιταλικής επιτροπής για την επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Με την πλούσια δράση της, έχει προσφέρει σημαντικά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης της Ιταλίας σχετικά με το ζήτημα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα και την επιστροφή του θραύσματος από το Παλέρμο.

ΠΑΠΑΧΛΙΜΙΝΤΖΟΣ ΚΩΣΤΑΣ
εφημ."Ελεύθερος Τύπος" ,03/12/2008

STOP AIDS

Βραβείο Αναγνωστών 2008

Το κοινό ψηφίζει για το αγαπημένο μυθιστόρημα της χρονιάς
(10 Νοεμβρίου – 7 Δεκεμβρίου)

Για τέταρτη χρονιά οι αναγνώστες παίρνουν τον λόγο και ψηφίζουν το αγαπημένο τους ελληνικό μυθιστόρημα. Τη Δευτέρα 10 Νοεμβρίου αρχίζει η ψηφοφορία, που θα αναδείξει το «Βραβείο Αναγνωστών 2008», και θα διαρκέσει μέχρι τις 7 Δεκεμβρίου.
Το «Βραβείο Αναγνωστών» είναι ένα λογοτεχνικό βραβείο που αγαπήθηκε και καθιερώθηκε από το αναγνωστικό κοινό, το οποίο βράβευσε την Ευγενία Φακίνου το 2005, τη Ρέα Γαλανάκη το 2006, τον Ανδρέα Μήτσου το 2007.
Και φέτος καλείται να ψηφίσει ένα από τα δεκαπέντε ελληνικά μυθιστορήματα της «βραχείας λίστας» που κατήρτισαν με την ψήφο τους τα μέλη Λεσχών Ανάγνωσης από το σύνολο των 150 που δραστηριοποιούνται σε όλη την Ελλάδα.
Ανανεωμένος φέτος ο θεσμός του Βραβείου, ανοίγει τα φτερά του για δεύτερη χρονιά σε όλη την Ελλάδα μέσα από το πανελλαδικό δίκτυο της ΕΡΤ που συνεργάζεται στη διοργάνωση. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει περισσότερο τα προτεινόμενα βιβλία και τους συγγραφείς τους μέσα από τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές της ΕΡΤ.
Φέτος, για πρώτη φορά «μπήκαν στο παιχνίδι» οι 150 Λέσχες Ανάγνωσης, ψηφίζοντας για τη «βραχεία λίστα» των 15 βιβλίων (με αλφαβητική σειρά, από το ονοματεπώνυμο κάθε συγγραφέα) από την οποία καλείται να επιλέξει το κοινό:

• Πανδαιμόνιο του Κώστα Ακρίβου στις εκδόσεις Μεταίχμιο (στείλτε ΒΑ 1 στο 54160)
• Η αηδονόπιτα του Ισίδωρου Ζουργού στις εκδόσεις Πατάκης (στείλτε ΒΑ 2 στο 54160)
• Ανεπίδοτοι έρωτες του Περικλή Κοροβέση στις εκδόσεις Ηλέκτρα (στείλτε ΒΑ 3 στο 54160)
• Η Μαρία των Μογγόλων της Μαριάννας Κορομηλά στις εκδόσεις Πατάκη (στείλτε ΒΑ 4 στο 54160)
• Τι ζητούν οι βάρβαροι του Δημοσθένη Κούρτοβικ στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα (στείλτε ΒΑ 5 στο 54160)
• Ο τελευταίος Παλαιολόγος του Γιώργου Λεονάρδου στις εκδόσεις Λιβάνη (στείλτε ΒΑ 6 στο 54160)
• Τηλεμάχου Οδύσσεια του Δημήτρη Μίγγα στις εκδόσεις Μεταίχμιο (στείλτε ΒΑ 8 στο 54160)
• Όλα σου τα μαθα, μα ξέχασα μια λέξη του Δημήτρη Μπουραντά στις εκδόσεις Πατάκη (στείλτε ΒΑ 9 στο 54160)
• Του φιδιού το γάλα του Γιάννη Ξανθούλη στις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα (στείλτε ΒΑ 10 στο 54160)
• Η Μεγάλη Άμμος του Βαγγέλη Ραπτόπουλου στις εκδόσεις Κέδρος (στείλτε ΒΑ 11 στο 54160)
• Βίλα Κομπρέ του Αλέξη Σταμάτη στις εκδόσεις Καστανιώτη (στείλτε ΒΑ 12 στο 54160)
• Φτερά από μετάξι της Πασχαλίας Τραυλού στις εκδόσεις Ψυχογιός (στείλτε ΒΑ 13 στο 54160)
• Ραγδαία επιδείνωση του Θανάση Χειμωνά στις εκδόσεις Πατάκη (στείλτε ΒΑ 14 στο 54160)
και (εκτός συναγωνισμού) Παλιά, πολύ παλιά του Πέτρου Μάρκαρη στις εκδόσεις Γαβριηλίδης & Αλδεβαράν του Παύλου Μάτεσι στις εκδόσεις Καστανιώτη

[Οπως κάθε χρόνο, η επιλογή έγινε από τους τίτλους ελληνικής λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν από την 1η Οκτωβρίου 2007 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2008, σύμφωνα με τους καταλόγους που δημοσιεύονται στη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ (www.biblionet.gr). Σημείωση: το μυθιστόρημα «Παλιά, πολύ παλιά» του συγγραφέα και προέδρου του ΕΚΕΒΙ κ. Πέτρου Μάρκαρη αναδείχθηκε μεν μεταξύ των 15 επικρατέστερων για το φετινό βραβείο από τις Λέσχες Ανάγνωσης, ωστόσο θα παραμείνει εκτός συναγωνισμού].
Οι αναγνώστες μπορούν να ψηφίζουν από τις 10 Νοεμβρίου έως 7 Δεκεμβρίου 2008, με sms στο 54160 (χρέωση κανονικού μηνύματος).
Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις 11 Δεκεμβρίου στην εκπομπή «Έχει Γούστο» με την Μπήλιω Τσουκαλά στη ΝΕΤ.
***
Το «Βραβείο Αναγνωστών» ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) τον Σεπτέμβριο του 2005, με στόχο να δώσει ερεθίσματα στο κοινό για να διαβάσει βιβλία και να προκαλεί συζητήσεις γύρω από αυτά. Εφαρμόστηκε πιλοτικά την πρώτη χρονιά στη περιφέρεια Αττικής, σε συνεργασία με το ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, ενώ την επόμενη χρονιά επεκτάθηκε η συνεργασία σε περισσότερα βιβλιοπωλεία σε όλη την Ελλάδα, δοκιμάζοντας τη δυναμική του. Η ανταπόκριση του κοινού καθιέρωσε τον θεσμό του Βραβείου Αναγνωστών. Πέρσι, ο θεσμός ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα μέσα από τις συχνότητες της ΕΡΤ και η συμμετοχή ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Από τη Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2008 συντονιστείτε στην ΕΡΤ και ψηφίστε.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΚΕΒΙ
Αθανασίου Διάκου 4
117 42 Αθήνα
τηλ.: 210-9200329
φαξ: 210-9200305
e-mail: brouvalis@ekebi.gr
URL: http://www.ekebi.gr

"Ήχος Πλάγιος. Μόνος..."

Οι εκδόσεις Ηλίας Μπαρτζουλιάνος και το βιβλιοπωλείο Μαλλιάρης Παιδεία
σας προσκαλούν στην παρουσίαση της συλλογής ποιημάτων του Ιωάννη Τσιουράκη
«Ήχος Πλάγιος. Μόνος…»

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:
Κατερίνα Καριζώνη, ποιήτρια – συγγραφέας
Τόλης Νικηφόρου, ποιητής συγγραφέας
Ποιήματα και κείμενα της συλλογής θα διαβάσει η Κυβέλη Δραγούμη, ηθοποιός

Η παρουσίαση θα γίνει την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου 2008 ώρα 19.00 στον χώρο του Πολυβιβλιοπωλείου Μαλλιάρης Παιδεία
( πρ.κινηματογράφος Ανατόλια ,Δ. Γούναρη 39, τηλ. 2310277113 )

"εΙς μνήμην.."

Η ιστορία του αγωνιστή που κάηκε το 1993 στη φωτιά της Ικαρίας

Μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973, πολλοί εκ των συμμετεχόντων στην εξέγερση έσπευσαν να διεκδικήσουν τις δάφνες για την παρουσία τους, να ζητήσουν στον πολιτικό και κοινωνικό στίβο το «αντίτιμο» για τον ρόλο που είχαν στη σύγκρουση με τις δυνάμεις του δικτατορικού καθεστώτος.



Η περίπτωση που παρουσιάζει «Το Βήμα», του Γιώργου Κηρύκου, ενός ανθρώπου που πρωτοστάτησε στην εξέγερση, βασανίστηκε στα κρατητήρια της ΕΣΑ και ύστερα φρόντισε να μην «πουλήσει» τίποτε από τις «ημέρες της επανάστασης», είναι συμβολική. Και η ζωή του, η κατοπινή θυσία του, δείγμα της αντίληψής του.
Της γενιάς των «αντιηρώων» του Πολυτεχνείου…
Ο προβολέας του τεθωρακισμένου που στεκόταν μπροστά στην πύλη του Πολυτεχνείου εκείνο το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1973 ήταν ο μόνος που φώτισε το πρόσωπό του. Εκείνη τη νύχτα, μα και τα επόμενα χρόνια…
Η στεντόρεια κραυγή «όχι αδέλφια, δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό» τη στιγμή που ανέμιζε την ελληνική σημαία σκαρφαλωμένος στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου το μοναδικό άκουσμα της ύπαρξής του. Η πρώτη και η τελευταία «δήλωση» ως το απροσδόκητο τέλος…
Το καρέ στο περιώνυμο φιλμ της εισβολής του τεθωρακισμένου στο Πολυτεχνείο, όπου διακρίνεται να καταρρέει και να χάνεται δίπλα από τις ερπύστριες του τανκ, ήταν το τελευταίο που ήθελε να αποτυπώνεται η παρουσία του, ο αγώνας, η προσφορά του. Οπως αυτός τουλάχιστον τη θεωρούσε και τη μετρούσε…
Πιστεύοντας ότι τίποτε δεν χρειαζόταν εξαργύρωση. Μόνο η ίδια του η ζωή χαμένη πάντα σ’ ένα παρανάλωμα.
Ο Γιώργος Κηρύκου, ο άνθρωπος που φαίνεται να «καταπίνει» το στρατιωτικό άρμα όταν εισβάλλει στο Πολυτεχνείο και του οποίου ουδείς γνώριζε για πολλά χρόνια μετά τα γεγονότα του 1973 το όνομά του, επέζησε, συνελήφθη, βασανίστηκε, αποσύρθηκε, σιώπησε, επέλεξε, κάηκε ζωντανός στην καταστρεπτική φωτιά της Ικαρίας το 1993.
Προσπαθώντας να απεγκλωβίσει από τον πύρινο κλοιό μια γερόντισσα που κουβαλούσε στην πλάτη του.
Είκοσι χρόνια μετά, η νέα, η τελευταία θυσία.
Ο 39χρονος Γιώργος Κηρύκου, ένα από τα πέντε παιδιά μιας φτωχής οικογένειας από τα Λιόσια, είχε επιλέξει τον δρόμο της φωτιάς ως το τέλος.
Σαν εκείνη της ψυχής του, που σιγόκαιε τον Νοέμβριο του ‘73 για ελευθερία, σαν αυτή που κατέκαιε, που αποψίλωνε, 20 χρόνια μετά, ολόκληρο το νησί…

* Η διαδρομή του αφανούς

Κανένα αρχείο, κανένα βιβλίο δεν κατέγραψε την παρουσία του στο Πολυτεχνείο. Ποτέ κανένας επισήμως δεν έμαθε το όνομα του νεαρού που φαίνεται να πέφτει κάτω από τις ερπύστριες του τεθωρακισμένου κρατώντας την ελληνική σημαία. Σαν ο ίδιος να ήθελε μ’ αυτή την πτώση, το χάσιμό του κάτω από το τανκ να κλείσει τη μικρή «επαναστατική» του ιστορία.
Σαν να επεδίωκε όλοι αυτοί που «εισέπραξαν» το αντίτιμο της συμμετοχής τους στα γεγονότα του Νοεμβρίου να τον θεωρούν «νεκρό».
Ο Γιώργος Κηρύκου ζούσε όλα αυτά τα χρόνια μετά το Πολυτεχνείο από τα λίγα λεφτά που έβγαζε από μαθήματα κιθάρας, από κάποιες πρόσκαιρες δουλειές στην Αθήνα και από το μπάρκο του ­ στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 ­ σε γκαζάδικα.
Το όνομά του στον κατάλογο των 13 νεκρών του τραγικού περιστατικού της Ικαρίας, όπου έμενε δίπλα στη μητέρα του για πολλά χρόνια, δεν σήμαινε σε κανέναν τίποτε. Κανένας δεν μπορούσε να γνωρίζει το τερτίπι της μοίρας. Η αλληλεγγύη στον αγώνα των φοιτητών η ίδια που καθόριζε όλες τις επιλογές του, ακόμη και τη μοιραία, την τελευταία. Δεν είχε επιτρέψει σε κανέναν, παρά μόνο σε λίγους συγγενείς και φίλους, να γνωρίζει, να θρηνήσει, να καταλάβει.
Να γνωρίζει την ιστορία του ήρωα δίχως ταυτότητα. Του συμβόλου της «άγνωστης» γενιάς του Πολυτεχνείου.
Ο πατέρας του Γιώργου, που δούλευε σε μια χαρτοβιομηχανία, πέθανε το 1970 από πνευμονία στέλνοντάς τον από τα 16 χρόνια του στον αγώνα για το μεροκάματο. Η μάνα του έφυγε για την Ικαρία όπου ήταν το πατρικό της σπίτι και ο Γιώργος για να βοηθήσει όλους δούλευε σε οικοδομές, ελαιοχρωματιστής, κλητήρας σε διάφορες εταιρείες. Μόνο αποκούμπι η κιθάρα του, οι μπαλάντες που δημιουργούσε και τραγουδούσε στον λίγο ελεύθερο χρόνο του.
«Ο Γιώργος το μόνο που ήξερε ήταν να αγωνίζεται. Με τον πιο αγνό τρόπο. Για τα ιδανικά του. Χωρίς να πουλάει τίποτε» θυμάται η αδελφή του Κωνσταντίνα, που εξακολουθεί να ζει στη γειτονιά όπου μεγάλωσε. Το άλλο κορίτσι, η Ολγα, ζει στην Πετρούπολη, ο ένας αδελφός του, ο Θόδωρος, στο Μενίδι και ο Φώτης μόνιμα στην Αυστραλία.
Ο αγώνας για την ελευθερία μα και η αγάπη του για μια φοιτήτρια, τη Μαρία, που έχασε μέσα στη δίνη των γεγονότων, τον έφεραν στα 19 του χρόνια στο Πολυτεχνείο.
«Τον θυμάμαι συνέχεια πάνω στην πύλη, να κρατάει τη σημαία, να φωνάζει συνθήματα. Ηταν με μια παρέα φίλων από την Ικαρία και γειτονόπουλων από τα Λιόσια. Δεν ήταν στο μπλοκ των φοιτητών, δεν γνώριζε κανέναν, όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να είναι μαχητικός, να παρασέρνει τους υπόλοιπους» ξαναφέρνει στη μνήμη της η Θάλεια Φράγκου, φοιτήτρια τότε της ΑΣΟΕΕ, που καταγόταν από την Ικαρία και ήξερε τον Γιώργο.
Ο Γιώργος Κηρύκου κατέρρευσε μπροστά στα μάτια της. Εκείνη στεκόταν λίγα βήματα πιο πίσω. Χαθήκανε. Η Θάλεια οδηγήθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα του Γκύζη και βασανίστηκε. Ο Γιώργος κρατήθηκε ένα μήνα στο ΚΕΒΟΠ και στην ΕΣΑ, όπου ξυλοκοπήθηκε δίχως έλεος.
«Δεν ξέραμε πού βρισκόταν. Οταν πήγαμε στο Χαϊδάρι, μας είπαν ότι δεν είχαν κανένα κρατούμενο με το όνομα αυτό. Οταν ήλθε σπίτι μας, τα ρούχα του ήταν γεμάτα αίματα. Τον χτυπούσαν με δύναμη στο στομάχι και αυτό του δημιούργησε χρόνιο πρόβλημα υγείας. Το στομάχι του τον βασάνιζε ως το τέλος» θυμάται με δυσκολία και με πνιγμένη φωνή η μητέρα του κυρία Χρύσα Κηρύκου.
Ο Γιώργος μόλις συνήλθε γύρισε στη δουλειά. Ποτέ δεν θέλησε να δημοσιοποιήσει οτιδήποτε, να αναδείξει τον ρόλο του στα γεγονότα του Νοέμβρη. Ποτέ δεν πέρασε από το «γκισέ» της δημοσιότητας να εισπράξει κάτι.
«Γνωρίζω ότι υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που συμμετείχαν στα γεγονότα του Πολυτεχνείου και δεν εμφανίζονται πουθενά. Τον Κηρύκου δεν τον ήξερα, ούτε ότι ήταν αυτός που έπεσε μπροστά στο τανκ. Δεν ήξερα ποιο ήταν αυτό το άτομο. Στο βιβλίο μου υπάρχουν πολλά κενά…» αναφέρει ο κ. Δημήτρης Φύσσας, συγγραφέας του βιβλίου «Η Γενιά του Πολυτεχνείου» όπου συγκεντρώνει πληροφορίες από τα πάσης φύσεως αρχεία και έχει κατάλογο χιλιάδων συμμετεχόντων στα γεγονότα της 17ης Νοεμβρίου 1973.

* Ο αλτρουισμός και η αυτοθυσία

Στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 ο Γιώργος, αφού τελείωσε το στρατιωτικό του, μπαρκάρισε. Το καράβι έπιανε σε όλα τα λιμάνια της Αμερικής. Στη Νέα Υόρκη γνώρισε μια κοπέλα από το Κολοράντο, παντρεύτηκαν και έμεινε εκεί ως το 1983. Επαιζε κιθάρα σε μαγαζιά της Αστόριας και ζούσαν ανεκτά. Απέκτησε και έναν γιο. Προσπάθησε να έλθει με την οικογένειά του στην Ελλάδα, όμως η γυναίκα του επέστρεψε γρήγορα πίσω, μαζί με το παιδί του. Δούλεψε σε μερικά μπαρ της Αθήνας αλλά τον περισσότερο καιρό έμενε στην Ικαρία, μαζί με τη μητέρα του. Στο νησί παρέδιδε με ελάχιστο αντίτιμο μαθήματα κιθάρας. Οι μαθητές, λόγω του λυρισμού, της γλυκιάς φωνής του, τον φώναζαν «Αλμπάνο». Εμοιαζε και λίγο στον ιταλό τραγουδιστή. Για το Πολυτεχνείο, για την εξέγερση, για την εισβολή του τανκ, για ό,τι ακολούθησε μιλούσε πλέον σπάνια.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που έπιανε φωτιά στην Ικαρία, που ο Γιώργος Κηρύκου έτρεχε πρώτος για να βοηθήσει. Ετσι και εκείνο το καλοκαίρι του 1993. Οταν άκουσε ότι στην περιοχή Παναγιά είχε ξεσπάσει φωτιά και είχαν παγιδευθεί τέσσερις γέροντες έτρεξαν με τους φίλους του, τον Δημήτρη Τσαγανό και τον Ηλία Φυσίδα, να τους σώσουν. Τους άρπαξαν στα χέρια και τους μετέφεραν σε άλλο μέρος. Πίστεψαν ότι ήσαν ασφαλείς. Ο αέρας όμως γύρισε ξαφνικά και η φωτιά ήλθε επάνω τους. Εγκλωβίστηκαν. Προσπάθησαν να σώσουν τους γέροντες. Κάηκαν όλοι.
Τα τρία παιδιά τιμήθηκαν από την Ακαδημία για την αυτοθυσία τους.
«Οχι αδέλφια, δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό».
Το ανέμισμα της σημαίας, το μάγκωμα της ερπύστριας δίπλα από το κορμί του, τα βογκητά από τον ξυλοδαρμό, τα λόγια της δικής τους γενιάς στο ικαριώτικο καφενείο, η γλυκιά μελωδία της μπαλάντας του, το πύρινο αγκάλιασμα, το τέλος, η παντοτινή σιωπή.
Β. Γ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ

Εφημ."Το Βήμα"
Ιστολόγιο "Το μεγάλο μας τσίρκο"

Τώρα πια σιωπή για τη «Μάμα Άφρικα»

ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΑ 76 ΤΗΣ Η ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΡΙΑ ΜΙΡΙΑΜ ΜΑΚΕΜΠΑ

Η φωνή της τραγουδίστριας και ακτιβίστριας Μίριαμ Μακέμπα, που έκανε γνωστή τη μουσική και τα προβλήματα της Αφρικής σ΄ όλο τον κόσμο, σίγησε στα 76 της χρόνια
Το πλήρες όνομά της ήταν Ζenzile Μakeba Qgwashu Νguvama Υiketheli Νxgowa Βantana Βalomzi Χa Ufun Ubajabulisa Ubaphekeli Μbiza Υotshwala Sithi Χa Saku Qgiba Ukutja Sithathe Ιzitsha Sizi Κhabe Singama Lawu Singama Qgwashu Singama Νqamla Νqgithi και σύμφωνα με την παράδοση της πατρίδας της, περιλαμβάνονται τα πρώτα ονόματα των προγόνων της ακολουθούμενα από δυο-τρεις λέξεις που προσδιορίζουν τον χαρακτήρα καθενός.
Θρυλική φωνή της αφρικανικής ηπείρου και ένα από τα σύμβολα του αγώνα κατά του απαρτχάιντ, η Μίριαμ Μακέμπα ένιωσε αδιαθεσία αφού τραγούδησε επί μισή ώρα σε συναυλία στο Καστέλ Βολτούρνο, έξω από τη Νάπολι, στα μέρη που δρα ανενόχλητη η Καμόρα, υπέρ του Ιταλού συγγραφέα Ρομπέρτο Σαβιάνο, τον οποίον απειλεί η Καμόρα.
Η Μίριαμ Μακέμπα άρχισε να τραγουδάει τη δεκαετία του ΄50 με το συγκρότημα Μanhattan Βrothers και στη συνέχεια δημιουργησε το γκρουπ της Τhe Skylarks και άρχισε να ερμηνεύει κομμάτια κράμα τζαζ και νοτιοαφρικάνικων ρυθμών. Κάπως έτσι σύστησε την μουσική της Αφρικής στον υπόλοιπο κόσμο-και στην Ελλάδα, όπου είχε πολλούς θαυμαστές.
Παρ΄ ότι είχε επιτυχημένες δισκογραφικές δουλειές, ουσιαστικά αμοιβόταν ελάχιστα δολάρια για κάθε ηχογράφηση και βέβαια ούτε λόγος για πνευματικά δικαιώματα, γι΄ αυτό και σκεφτόταν να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ. Όμως ύστερα από τη συμμετοχή της στην ταινία για το απαρτχάιντ «Come back Αfrica» αναγκάστηκε να ζήσει εξόριστη στο εξωτερικό.
Στο Λονδίνο συνάντησε τον Χάρι Μπελαφόντε που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή της. Εκείνος τη βοήθησε να περάσει στις ΗΠΑ και να γίνει γνωστή. Κοντά στη μεγάλη επιτυχία της «Ρata, Pata» ήρθαν τα «Τhe Click Song» και «Μalaika». Το 1968 ο (δεύτερος) γάμος της με τον ακτιβιστή Στόκλι Καρμάικλ, αρχηγό των Μαύρων Πανθήρων, προκάλεσε αντιδράσεις στις ΗΠΑ με αποτέλεσμα συμφωνίες της για ηχογραφήσεις και περιοδείες να ακυρωθούν. Το ζευγάρι αναγκάστηκε να μετακομίσει στη Γουινέα. Πέντε χρόνια αργότερα Μακέμπα και Καρμάικλ χώρισαν.
Η ζωή τής έπαιξε άσχημο παιχνίδι, καθώς το 1985 έχασε τη μονάκριβη κόρη της Μπόντζι (από τον τρίτο της γάμο με τον Σόνι Πιλάι) και ο θάνατός της ανάγκασε τη Μακέμπα να μετακομίσει στις Βρυξέλλες.
Στα πάτρια εδάφη επέστρεψε το 1990 αφού την έπεισε ο ίδιος ο Νέλσον Μαντέλα και έναν χρόνο αργότερα εμφανίστηκε σε επεισόδιο της δημοφιλούς τηλεσειράς «Τhe Cosby Show». Το 2002 συμμετείχε στο ντοκιμαντέρ «Αmandla!: Α revolution in Four-Ρart harmony» όπου, μαζί με άλλες προσωπικότητες, ξετύλιξε τις αναμνήσεις της για το απαρτχάιντ.
Από το 2001 το Αμερικανικό Χοροθέατρο Άλβιν Έιλι έφερνε τη μουσική και τα τραγούδια της στις παραστάσεις του, στο Ηρώδειο.
Την αποχαιρετιστήρια περιοδεία της την πραγματοποίησε το 2005, πηγαίνοντας σε όλες τις χώρες στις οποίες είχε δουλέψει κατά τη διάρκεια της καριέρας της.
Ακούσματα
«Ρata, Ρata» (σε βινύλιο και σε επανέκδοση)
«Αn Εvening Με Βelafonte/Μakeba» «Μiriam Μakeba, Τhe Guinea Υears» «Τhe World Οf Μiriam Μakeba» (σε επανέκδοση) «Live Αt Βern΄s Salonger, Stockholm, 1966» (DVD)
Με μια ματιά
1932. Γεννιέται σε προάστιο του Γιοχάνεσμπουργκ.
1956. Ηχογραφεί το «Ρata, Pata», τη μεγαλύτερη επιτυχία της 1959. Κάνει το θεατρικό ντεμπούτο της στο μιούζικαλ «Κing Kong», μαζί με τον μέλλοντα (πρώτο) σύζυγό της Χιού Μασεκέλα. 1960. Κυκλοφορεί το πρώτο της άλμπουμ «Μiriam Μakeba». Ώς το 2006 ηχογραφεί 26 προσωπικούς δίσκους.
1962. Τραγουδά «Ηappy Βirthday Μr. Ρresident» μαζί με τη Μέριλιν Μονρόε για τα γενέθλια του προέδρου Κέννεντυ.
1985. Ηχογραφεί με τον Χάρι Μπελαφόντε το «Αn Εvening with Βelafonte/Μakeba».
1986. Τιμάται με το βραβείο Ειρήνης Dag Ηammarskjord και υπηρετεί ως μέλος της αντιπροσωπείας της Γουινέας στα Ηνωμένα Έθνη.
1987. Εμφανίζεται με τον Πολ Σάιμον στην περιοδεία του «Graceland» και γράφει την αυτοβιογραφία της «Μakeba: Μy Story».

Επιμέλεια: Χρήστος Ν.Ε. Ιερείδης
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008,εφημ.ΤΑ ΝΕΑ

«Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας»

Αφιέρωμα στον ρεμπέτη από τη Σύρο, Μάρκο Βαμβακάρη, θα έχει η εκπομπή «Εχει Γούστο»
Καλεσμένοι Γιώργος Νταλάρας, Ευαγγελία Βαμβακάρη, Στέλιος Βαμβακάρης, Δομένικος Βαμβακάρης, Καίτη Γκρέυ, Αντζελα Γκρέκα, Γιώργος Σκαμπαρδώνης και Μανώλης Δημητριανάκης μιλούν για τον πατριάρχη του ρεμπέτικου, Μάρκο Βαμβακάρη, τον Μπάχ της ελληνικής μουσικής, όπως τον είχε χαρακτηρίσει ο Μάνος Χατζιδάκις.
Ο άνθρωπος, η εποχή, η Σύρος, ο Πειραιάς, η οικογένεια, οι φίλοι, ο έρωτας, η προδοσία, η δόξα, οι προσωπικές ιστορίες, τα αθάνατα τραγούδια του.
Ημερ. προβολής: Τρίτη, 11/11/2008, στις 16.00
Αφορμή το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη εμπνευσμένο από τον Μάρκο Βαμβακάρη.
Παρουσίαση: Μπήλιω Τσουκαλά
Αρχισυνταξία: Μπήλιω Τσουκαλά – Μαρία Αδαμοπούλου

ΒΙΒΛΙΟ Τα νέα της φθινοπωρινής ανάγνωσης

Ιδού ορισμένα από τα ενδιαφέροντα βιβλία που είτε κυκλοφόρησαν πολύ πρόσφατα είτε θα κυκλοφορήσουν τις επόμενες ημέρες.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Χωρίς αμφιβολία το βαρύ πυροβολικό των εκδοτικών οίκων, αφού τα περισσότερα μπεστσέλερ προκύπτουν συνήθως απ’ αυτή την κατηγορία. Καινούργιος Μένης Κουμανταρέας λοιπόν (“Το show είναι των Ελλήνων”, εκδ. Κέδρος), καινούργιος Γιώργος Σκαμπαρδώνης (“Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας” με ήρωα τον Μάρκο Βαμβακάρη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα), καινούργια Ευγενία Φακίνου (“Για να δει τη θάλασσα”, εκδ. Καστανιώτη), καινούργιος Νίκος Θέμελης (“Οι αλήθειες των άλλων”, εκδ. Κέδρος).
Καινούργια βιβλία για τον Σωτήρη Δημητρίου (“Σαν το λίγο το νερό”, εκδ. Ελληνικά Γράμματα) και για τον Γιώργη Γιατρομανωλάκη (“Το χρονικό του Δαρείου”, με ήρωα τον Ανδρέα Παπανδρέου, εκδ. Ελληνικά Γράμματα).
Ο Μάνος Ελευθερίου με τον “Άνθρωπο στο πηγάδι” κινείται μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας (Μεταίχμιο) και ο Γιάννης Ξανθούλης με το “Κωνσταντινούπολη των ασεβών μου φόβων” μεταξύ αναμνήσεων και λογοτεχνίας (Μεταίχμιο), ενώ “Η ζωή είναι αγρίως απίθανη” στο βιβλίο όπου η Μαργαρίτα Καραπάνου δημοσιεύει τα προσωπικά της ημερολόγια (Ωκεανίδα).
Νέο μυθιστόρημα από τον πολυδιαβασμένο θεσσαλονικιό συγγραφέα Γιώργο Πολυράκη (“Οι αετοί πεθαίνουν ελεύθεροι”, εκδόσεις Ψυχογιός) και διηγήματα από την επίσης Θεσσαλονικιά αλλά πρωτοεμφανιζόμενη Μαρία Κουγιουμτζή (“Άγριο βελούδο”, εκδόσεις Καστανιώτη).
Το ιστορικό μυθιστόρημα “Εστεμμένο πάθος” του Θανάση Διαμαντόπουλου, η περίτεχνης αφηγηματικής τεχνικής “Ταραντούλα” της Ελένης Λαδιά και το ενδιαφέρον campus novel “Σπάνιες αλήθειες” της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου είναι τρία νέα μυθιστορήματα από τις εκδόσεις Εστία.
ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Δύο ενδιαφέρουσες επανεκδόσεις ετοίμασε ο Καστανιώτης: την “Έρημο” του Ζαν Μαρί Γκιστάβ Λε Κλεζιό (το πρόσφατο Νόμπελ Λογοτεχνίας) και το “Περί τυφλότητας” του Ζοζέ Σαραμάγκου (βλ. την ομώνυμη ταινία του Φερνάντο Μεϊρέγιες). Άλλοι ενδιαφέροντες τίτλοι από την ξένη λογοτεχνία είναι το “Σκοτώστε τον Ρόμελ”, όπου ο Στίβεν Πρέσφιλντ ασχολείται με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (εκδόσεις Πατάκη), το θρυλικό μυθιστόρημα του Φίλιπ Ροθ “Το σύνδρομο Πορτνόι” σε νέα μετάφραση (Πόλις), τα “Κινηματογραφικά φιλιά” του συγγραφέα και διευθυντή της “Μοντ” Ερίκ Φοτορινό, “Το βαμμένο πέπλο” του Σόμερσετ Μομ (Μεταίχμιο) και το “Στη χώρα των χρυσών ήλιων” του Αφγανού Καλέντ Χοσεϊνί (Ψυχογιός).
ΜΕΛΕΤΕΣ
Ένα ενδιαφέρον για τους Βορειοελλαδίτες βιβλίο είναι “Τα παρασκήνια του μακεδονικού ζητήματος” του δημοσιογράφου Σπύρου Κουζινόπουλου (Καστανιώτη). Πρέπει επίσης να προσέξουμε το έργο του Μισέλ Ουελμπέκ για τον Χ.Φ. Λάβκραφτ “Εναντίον του κόσμου, εναντίον της ζωής” (Εστία), τα “Σημειωματάρια του Λεονάρντο ντα Βίντσι” (Μεταίχμιο), τη “Ζωγραφική στο έργο του Προυστ” του Έρικ Καρπελές με πλούσιο εικαστικό υλικό (Εστία), και βέβαια την έκδοση της αλληλογραφίας μεταξύ των συγγραφέων Μαργαρίτας Λυμπεράκη (μητέρας) και Μαργαρίτας Καραπάνου (κόρης), την οποία σχολιάζει η Φωτεινή Τσαλίκογλου (Καστανιώτη).
ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ
Ιδανικές για δώρα είναι οι ακριβές εκδόσεις, τις οποίες ωστόσο φαίνεται πως έπληξε πρώτες η κρίση. Από τους λίγους φετινούς τίτλους ξεχωρίζουν το λεύκωμα με φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος ο Τσε Γκεβάρα και ένα λεύκωμα με φωτογραφίες από το ελληνικό θέατρο κατά τις δεκαετίες 1950-1960 από το αρχείο Μεγαλοκονόμου, με κείμενα Γιάννη Ξανθούλη (και τα δύο από τις εκδόσεις Τόπος). Επίσης ένα φωτογραφικό λεύκωμα του σπουδαίου ανθρωπολόγου Κλοντ Λεβί-Στρος για τη Βραζιλία (Κέδρος) και η “Άγνωστη Κίνα” με κείμενα του Δημήτρη Σωτάκη και φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου από απομακρυσμένες περιοχές της αχανούς ασιατικής χώρας (Ελληνικά Γράμματα).
Ο ποιητής και η πόλη
Το βιβλίο του Ντίνου Χριστιανόπουλου “Θεσσαλονίκην, ου μ’ εθέσπισεν...”, με αυτοβιογραφικά κείμενα του ποιητή, είχε εκδοθεί το 1999. Εξαντλημένο εδώ και καιρό, κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες σε μια δεύτερη, “ξαναπλασμένη” από τον ίδιο έκδοση (Ιανός). Με σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Χριστιανόπουλου, το βιβλίο αυτό αποτελεί πολύτιμη μαρτυρία όχι μόνο για τον ίδιο τον ποιητή αλλά και για τη Θεσσαλονίκη και τη ζωή της από την προπολεμική περίοδο μέχρι σήμερα.
Βασίλης Πάγκαλος
Αναδημοσίευση,εφημ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Νοε 05, 2008

Στον Γαλλοαφγανό συγγραφέα Ατίκ Ραχιμί το βραβείο Γκονκούρ

Το βραβείο Γκονκούρ 2008, το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο στη Γαλλία, απονεμήθηκε τη Δευτέρα στον Γαλλοαφγανό συγγραφέα Ατίκ Ραχιμί για το βιβλίο του με τίτλο Σινγκέ σαμπούρ. Πέτρα της υπομονής.
Συγγραφέας και κινηματογραφιστής αφγανικής καταγωγής, ο Ατίκ Ραχιμί κέρδισε το Γκονκούρ στο δεύτερο γύρο, με επτά ψήφους έναντι τριών για τον Μισέλ Λε Μπρις και το βιβλίο του Η ομορφιά του κόσμου.
Ο Ατίκ Ραχιμί, 46 χρόνων, ο οποίος έχει διπλή υπηκοότητα, γαλλική και αφγανική, έχει γράψει τέσσερα μυθιστορήματα από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Το Syngue sabour. Pierre de patience είναι το πρώτο βιβλίο που έγραψε στα γαλλικά.
Στο μυθιστόρημα αυτό, ο συγγραφέας αφηγείται την εξομολόγηση μιας Αφγανής, η οποία απελευθερώνεται από τη συζυγική, κοινωνική, θρησκευτική καταπίεση καθώς ο σύζυγός της βρίσκεται ξαφνικά σε κατάσταση φυτού.
Εξάλλου το βραβείο Ρενοντό, ένα από τα σημαντικότερα γαλλικά λογοτεχνικά βραβεία, απονεμήθηκε στον Τιερνό Μονενεμπό από τη Γουϊνέα για το βιβλίο του Ο βασιλιάς του Καχέλ (Le roi de Kahel).
Πηγή:ΤΑ ΝΕΑ-on line

Έκθεση Ντοκουμέντων: Ο Παράνομος Τύπος στη Β. Ελλάδα, 1941-1944

Έκθεση Ντοκουμέντων για τον Παράνομο Τύπο της Βόρειας Ελλάδας στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης (1941-1944) προετοίμασε το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΜ-Θ, δίνοντας συνέχεια στην προσπάθεια που εγκαινίασε πέρυσι με τον κύκλο εκδηλώσεων για τους πρωτοπόρους δημοσιογράφους Μαρκίδες Πούλιου, να φωτίσει σημαντικά κεφάλαια από την ιστορία του ελληνικού Τύπου.
Περισσότερα από 50 πρωτότυπα φύλλα που εκδόθηκαν το διάστημα 1941-1944 υπό συνθήκες παρανομίας σε πολλές περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, σε συνάρτηση με την παρουσίαση εκτυπωτικών μέσων της περιόδου, την ανάδειξη μεθόδων και τεχνικών με τις οποίες διακινούνταν οι πληροφορίες και τα έντυπα, αλλά και με τον «φωτισμό» προσωπικοτήτων που είχαν σημαντικό ρόλο στον μηχανισμό αυτόν της ενημέρωσης, συγκροτούν το υλικό της έκθεσης και μεταφέρουν στον επισκέπτη το αγωνιστικό πνεύμα και τις σκληρές συνθήκες της εποχής.
Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Δ. Σιούφας, το Σάββατο 15 Νοεμβρίου 2008, στις 19.00.
Την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου οι συνάδελφοι θα έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν στην έκθεση, στο πλαίσιο Συνέντευξης Τύπου που θα δοθεί στις 11.30 π.μ., στην αίθουσα του Μορφωτικού Ιδρύματος.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜΘ
Θεσσαλονίκη, 30 Οκτωβρίου 2008
Πηγή:ιστοσελίδα ΕΣΗΕΜΘ

Ασύνταχτοι δημοσιογράφοι συζητούν για την επικαιρότητα των μηνυμάτων του Πολυτεχνείου 35 χρόνια μετά

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ Σαββάτο 15/11/2008
Η μνήμη
7.30 μ.μ.
Προβολή βίντεο-ντοκουμέντου
γι’ αυτούς που έστρωσαν το δρόμο στους δικτάτορες, τις πολιτικές δολοφονίες, τις εξορίες και τα βασανιστήρια, μαρτυρίες για το χουντικό «γύψο», την εξέγερση της Νομικής και του Πολυτεχνείου, τη νόμιμη και «παράνομη» αντιδικτατορική αντίσταση, το «Πολυτεχνείο» της Θεσσαλονίκης
8.30 μ.μ.
Αντιδικτατορική αντίσταση
και μεταπολιτευτική πραγματικότητα
ΠΡΟΒΟΛΗ μη προβεβλημένης ταινίας του Δήμου Θέου για τις πολιτικές δολοφονίες και το παρακράτος της Θεσσαλονίκης
9.00 μ.μ.
Η «δημοκρατία» της μεταπολίτευσης
Εισηγητές:
Δημήτρης Παπαχρήστος (συγγραφέας, εκφωνητής του ραδιοσταθμού στην κατάληψη του Πολυτεχνείου Αθηνών το 1973)
«35 χρόνια μετά. Τα αιτήματα της εξέγερσης δικαιώθηκαν;»
Γιώργος Μαργαρίτης, (καθηγητής σύγχρονης ιστορίας ΑΠΘ)
«ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Η ιστορικότητα ενός συνθήματος».
Απόστολος Λυκεσάς, (δημοσιογράφος, συγγραφέας)
«Στώμεν - Από το ραδιοφωνικό σταθμό του Πολυτεχνείου, στις ληγμένες κονσέρβες».
Γιάννης Γκίρμπας (δημοσιογράφος)
«Από την ωμή λογοκρισία της χούντας στη σημερινή χειραγώγηση της ενημέρωσης από τη… δημοκρατία».
Παρέμβαση-ενημέρωση εκπροσώπου Πρωτοβουλίας για τα δικαιώματα των κρατουμένων
«Ανελευθερία και συνθήκες διαβίωσης στις ελληνικές φυλακές»
Παρέμβαση-αναδρομή από εκπροσώπους αντισυστημικών κοινωνικοπολιτικών χώρων για
«Κομβικά γεγονότα και στιγμές του κοινωνικού ανταγωνιστικού κινήματος και της κρατικής καταστολής στην Ελλάδα από τη μεταπολίτευση έως σήμερα»
Παρεμβάσεις και συζήτηση
Παρεμβάσεις εργαζομένων από ΒΙΑΜΥΛ, ΖΙΜΕΝΣ, Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία ΟΜΙΛΟΥ ΛΑΝΑΡΑ, Σωματείο Wind κλπ. και επαγγέλματα επισφαλούς εργασίας
Στο συντονισμό της συζήτησης ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μακρής

Στο ισόγειο του κτιρίου θα φιλοξενηθεί έκθεση φωτογραφιών
από την αντιδικτατορική αντίσταση και τους μεταπολιτευτικούς αγώνες.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα εκδηλώσεων (αμφιθέατρο, 3ος όρ. του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Τσιμισκή 103, Διαγώνιος).

Διοργάνωση: ΑΣΥΝΤΑΧΤΟΣ ΤΥΠΟΣ
(πηγή:asyntaxtostypos.wordpress.com)

Λευκό κοτσύφι, blue tree, μαύρο καράβι//Από την 6/11/2008,στα βιβλιοπωλεία

Σειρά EK(ΑΣΤΑΝΙΩΤΗ):Μίμης Ανδρουλάκης,ΔOKIMIA
ISBN: 978-960-03-4844-6

Ένας αστεροειδής στα κεφάλια μας. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ EΦTIAXNE ΜΠΡΕΚΦΑΣΤ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ. Aδρεναλίνη. «Τα διπλά ή τίποτα»: Το τζάκποτ ενός τυχοδιώκτη δίχως αιτία. Η χιπ-χοπ καμπύλη του καπιταλισμού. Ο ΜΑΟ ΣΤΟ ΣΙΤI: ΟΙ ΤΕΚΤΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ. Η αμερικανική νεύρωση του μεγάλου φαλλού. Προδοσία και Διασπορά: οι ακούραστες μηχανές της καπιταλιστικής επέκτασης. Οι κύκλοι, οι πόλεμοι, οι παπάδες. «Τι Οθωμανοί, τι Αμερικάνοι!» Ένας Λούθηρος στην Κίνα. ΚΑΖΑΝ ΝΤΙΠΙ ΚΑΙ ΚΡΥΟ ΝΤΟΥΣ: ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΑΧ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Σκληρός Οκτώβρης με ταούκ γκιογκσού. «Ποτέ την Κυριακή!» Vulture capitalism, τρώγοντας πτώματα. Aπό την ευφορία στον πανικό. Η μαύρη μαγεία των παγκόσμιων τραπεζιτών. Μαρία: η αυταπάτη της εξισορρόπησης ρίσκου και ανταμοιβής. Matina's cat bond: ομόλογο καταστροφών. Ο σοσιαλισμός της superclass. Φυγή: Mαύρος Σεπτέμβρης του 2083. Mπλε σκυλιά και κόκκινοι ελέφαντες: χωρίς ηγεσία στο χείλος της αβύσσου. 2029: ΤΑ ΥΒΡΙΔΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ. Οι Νέοι Αργοναύτες και οι «παρανοϊκοί» του νέου καπιταλισμού. Υμνείτε τους αναρχικούς, αλλά μη σκοτώνετε τους δικηγόρους. Dolce Vita capitalism: σκοτώστε τις μαμάδες! Karoshi καπιταλισμός. Βossa nova καπιταλισμός. Ταξίδι στην Αφροδίτη μ' ένα ξεχαρβαλωμένο Ιλιούσιν. Είναι η πολιτική, ανόητε! ΤΑ ΠΙΚΡΑΜYΓΔΑΛΑ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟY: OΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΑΒΕΒΑΙOΤΗΤΕΣ. Τα λυχναράκια του χωρισμού. Ο «πράσινος» καουμπόι. Kεράσι γλυκό στον green capitalism! Το μάθημα των κρεμμυδιών. «Sex and the City» καπιταλισμός; Κέρασμα στους outsiders, τους πειρατές, τους χάκερ και τους εθελοντές του Wiki capitalism. Kομμουνισμός ή καπιταλισμός των 4Μ;

Την Κυριακή 16/11/2008,μετά τις 8μ.μ,θα έχουμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε στη λέσχη,τον κ. Γιάννη Ατζακά του οποίου το βιβλίο "Διπλωμένα φτερά"(ΑΓΡΑ,2007) αποφασίσαμε να διαβάσουμε.
Ο Γιάννης Ατζακάς γεννήθηκε το 1941 στον Θεολόγο της Θάσου. Αποφοίτησε το 1966 από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το 1975 εργάστηκε στην Ιδιωτική και τη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση.
Τα "Διπλωμένα Φτερά" είναι το πρώτο πεζογράφημα που δημοσιεύει.
*
Ενδεικτικό απόσπασμα του ακολουθεί αντί άλλων συστάσεων:
"Η κακορίζικη εκείνη χρονιά –η καταραμένη θα την πω τώρα– είχε δεν είχε φτάσει ακόμη στα μισά της και πήγαινε όπως άρχισε, πάντα πάνω στην κόψη του ξυραφιού. Και τα χειρότερα δεν είχαν ακόμη συμβεί. Τότε ήρθε η ώρα του όξους και της χολής, η ώρα του αίματος και του θανάτου ».
Είχε από χρόνια αποτραβηχτεί στο παλιό σπίτι στην πλαγιά του βουνού. Τα δειλινά, κάτω από τα δέντρα που μαζί τους είχε ριζώσει στα καρπερά της χώματα, βλέποντας τον ήλιο να χαμηλώνει στη θάλασσα, ζούσε και το δικό του λυκόφως. Μέχρις ότου, εντελώς αναπάντεχα, οι «άνεμοι της μνήμης» τον ανασήκωσαν από τον ξένο τόπο και τον εναπόθεσαν απαλά στο μακρινό νησί του, μπροστά στην πατρογονική εστία, τον γύρισαν πίσω στη σημαδιακή εκείνη χρονιά, τη χρονιά του ξεριζωμού.
Ήρθαν τότε κοντά του, όπως ήταν στον καιρό τους, στη ρημαγμένη ζωή τους, οι σκιές της γιαγιάς και του παππού: η γριά-Βενετιά, που από βρέφος τη φώναζε μάνα, να τρέχει από χάραμα ως νύχτα να προλάβει να τα φέρει όλα σε πέρας • και τα βράδια, στο φως του δαυλού, η ακάματη και γνωστική γερόντισσα με τις «ορμήνιες» της να πολεμά να τον πλάσει για έναν κόσμο που νόμιζε ότι θα διαρκέσει για πάντα. Ως τα στερνά της, που πήρε να ψυχανεμίζεται τον άγγελό της κι «αγγελιάστηκε».
Τελείωνε το 1949. Ο πατέρας είχε χαθεί, χωρίς ίχνη, στους σκοτεινούς δρόμους της Ιστορίας. Η μάνα είχε σβήσει στη γέννα του, πριν από οκτώ ακριβώς χρόνια. Κι αυτός θα έβρισκε, πριν καλά βγει το δίσεκτο εκείνο έτος, μιαν ακόμη μητέρα – τη «Μεγάλη Μητέρα» των απορφανισμένων παιδιών ενός αδικαίωτου κι αδυσώπητου πολέμου.

Ο Πέτρος Μάρκαρης στον ΙΑΝΟ

Την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2008, στις 8:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Πέτρος Μάρκαρης παρουσιάζει το βιβλίο του «Παλιά, πολύ παλιά», εκδόσεις ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ.

Ο Χαρίτος και η Αδριανή αποφασίζουν να εγκαταλείψουν για λίγο την Αθήνα και να πάνε εκδρομή στην Κωνσταντινούπολη. Θαυμάζουν τα αξιοθέατα και την πολίτικη κουζίνα αλλά, όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα με τον αστυνόμο Χαρίτο, η χαρά του δε διαρκεί πολύ. Μια ηλικιωμένη γυναίκα από τον Πόντο, που ζει στη Δράμα, επιστρέφει μετά από χρόνια στα πάτρια εδάφη και αρχίζει να σκοτώνει. Ο Χαρίτος πρέπει να προλάβει τον επόμενο φόνο της, αλλά και να καταφέρει να συνεργαστεί με έναν Τούρκο αστυνομικό, τον Μουράτ, με τον οποίο τους «συνδέει» μια αμοιβαία καχυποψία.

Ο Πέτρος Μάρκαρης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1937. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες στη Αυστρία και εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα το 1964. Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1965 με το θεατρικό έργο Η ιστορία του Αλή Ρέτζο. Μετέφρασε σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως Μπρεχτ και Γκαίτε (για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν στα ελληνικά και τα δύο μέρη του Φάσουστ). Το 1995 κυκλοφόρησε το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα Νυχτερινό δελτίο. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα Άμυνα ζώνης (1998), Ο Τσε αυτοκτόνησε (2003), Βασικός μέτοχος (2006) και η συλλογή διηγημάτων Αθήνα, πρωτεύουσα των Βαλκανίων (2004). Ο κεντρικός του ήρωας, αστυνόμος Κώστας Χαρίτος, αγαπήθηκε αμέσως από το κοινό και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, κατακτώντας τις πρώτες θέσεις στις πωλήσεις. Τα βιβλία του Πέτρου Μάρκαρη έχουν μεταφραστεί σε δεκατέσσερις γλώσσες και κυκλοφορούν σε είκοσι χώρες.
(ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ)

Αφιέρωμα στον Τηλέμαχο Αλαβέρα

Ο Σύλλογος αποφοίτων της φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης "Φιλόλογος",αφιερώνειτο βράδυ της Δευτέρας 3 Νοεμβρίου 2008,στον Τηλέμαχο Αλαβέρα.
Μιλούν για το έργο του:
- Αλέξης Ζήρας, κριτικός λογοτεχνίας,
-Κώστας Στεργιόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου.

Χώρος:Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης,8.15 μ.μ.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ “Σήμερα έχουμε μια απαθή πόλη”

Η βιβλιογραφία της Θεσσαλονίκης πλουτίζεται με ένα ακόμη σημαντικό έργο: το βιβλίο του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου “Θεσσαλονίκη... εν θερμώ. Ο συγκλονιστικός 20ός αιώνας της πόλης” (εκδόσεις Μαλλιάρης - Παιδεία).
Γιατί όμως “εν θερμώ”; “Το βιβλίο δεν είναι μια ψυχρή οπτική της ιστορίας της Θεσσαλονίκης”, εξηγεί ο συγγραφέας στη “Μ”. “Προσπάθησα βέβαια να είμαι αντικειμενικός και αποστασιοποιημένος, αλλά ο όρος ‘εν θερμώ’ δικαιολογείται με την έννοια της αγάπης για αυτή την πόλη”.
Το τρίτομο έργο περιλαμβάνει την ιστορία της Θεσσαλονίκης του 20ού αιώνα, ενώ αποτελεί τη χρονική επέκταση ενός παλαιότερου έργου του συγγραφέα, της “Ιστορίας της Θεσσαλονίκης”, η οποία κυκλοφόρησε το 1982, όταν δεν υπήρχαν βιβλία για την ιστορία της πόλης που να απευθύνονται στο ευρύ κοινό. Σήμερα οι συμπολίτες μας είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι ως προς το παρελθόν τους; “Σίγουρα, ωστόσο οι Θεσσαλονικείς έχουν απομονωθεί, άγνωστο γιατί”, επισημαίνει ο συγγραφέας. “Δεν μετέχουν στα κοινά, δεν βγαίνουν προς τα έξω, να δημιουργήσουν κάποιες ζυμώσεις, να ενσωματώσουν και τον νεοφερμένο κόσμο που δεν γνωρίζει την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Έτσι έχουμε μια απαθή πόλη, τη στιγμή που θα έπρεπε να διαδραματίζει έναν μεγάλο και σοβαρό ρόλο”.
Ρωτάμε τον κύριο Παπαγιαννόπουλο αν υπάρχει σήμερα στην πόλη κάποιο γεγονός άξιο ιστορικού σχολιασμού. “Βλέπω με πολλή λύπη να επαναλαμβάνονται τα γεγονότα της μεγάλης οικονομικής κρίσης του ’29, και εύχομαι να μην υπάρξουν οι συνέπειες που υπήρξαν τότε στη Θεσσαλονίκη, με μεγάλα κύματα ανεργίας και κοινωνικές εντάσεις. Η πόλη δεν είναι οχυρωμένη. Και σήμερα συνεχίζει να είναι ‘μεγάλη φτωχομάνα’”.
Το βιβλίο θα παρουσιαστεί σήμερα στις 7.00 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο Μαλλιάρης-Παιδεία “Ανατόλια” (Δημ. Γούναρη 39). Εκτός από τον συγγραφέα θα μιλήσουν ο Γιώργος Χουρμουζιάδης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, ο Λευτέρης Τζιώλας, τέως υφυπουργός, και ο Δημήτρης Γουσίδης, διευθυντής της εφημερίδας “Μακεδονία”.

Βασίλης Πάγκαλος
(ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ,30/10/2008)

Εφυγε η συγγραφέας Νένη Ευθυμιάδη

Μαθεύτηκε από στόμα σε στόμα χθες το πρωί. Η συγγραφέας Νένη Ευθυμιάδη πέρασε στην άλλη όχθη, μόλις στα 62 της χρόνια, έχοντας αντιμετωπίσει το τελευταίο διάστημα μια καθολική επίθεση του καρκίνου. Δική της επιθυμία, αλλά και των δικών της ανθρώπων, ήταν να μην ανακοινωθεί τίποτα για το θάνατο και την ταφή της.
Η Νένη Ευθυμιάδη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946, σπούδασε νομικά στη Θεσσαλονίκη και το 1970 άρχισε να δικηγορεί. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1973 και μέχρι το τέλος της ζωής της ήταν παραγωγική και παρούσα. Ασχολήθηκε συστηματικά με την πεζογραφία και εξέδωσε εννέα μυθιστορήματα, ενώ συμμετείχε σε διάφορες περιοδικές εκδόσεις, με διηγήματα, χρονογραφήματα, κριτικές ή δοκίμια, ή σε συλλογικούς θεματικούς τόμους με διηγήματα. Κείμενά της είχαν συχνή παρουσία σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά ή αφιερώματα για τη λογοτεχνία στον ημερήσιο Τύπο. Η Νένη Ευθυμιάδη καταπιάστηκε με ιδιαίτερη αφοσίωση με τη μετάφραση από τα γαλλικά, τα γερμανικά και τα αγγλικά, ενώ μετέφρασε και τα ποιήματα του Αμερικανού William Meredith, ο οποίος είχε τιμηθεί με το Πούλιντζερ το 1988.
Εκτός από δραστήρια συγγραφέας ήταν και ενεργή πολίτης αφού μετείχε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης, διοργανώνοντας εκδηλώσεις για τη λογοτεχνία ή τη θεωρία της λογοτεχνίας. Το πρώτο της βιβλίο «Εγώ κι εσύ μοιάζουμε λιγάκι» (Δωρικός, 1973) το απέσυρε η ίδια από την κυκλοφορία. Τα βιβλία της κυκλοφορούν από πολλούς Ελληνες εκδότες: «Των εμών ερώτων» (Anglohellenic A.E.), «Αθόρυβες μέρες» (Εστία), «Το χρώμα του μέλλοντος» (Εστία), «Τρυφερός θάνατος» (Εστία), «Οι πολίτες της σιωπής» (Καστανιώτης), «Ο κήπος με τα αγάλματα» (Λιβάνης), «Η πόλη των γλάρων» (Καστανιώτης), «Οι τυχοδιώχτες» (Ελληνικά Γράμματα), «Αστυνομικές ιστορίες» (Μεταίχμιο), «Ιμερολόγια» (Μίνωας), «Θρυμματισμένος πλανήτης» (Μίνωας), «Εγώ και ο Μαγγελάνος» (Κέδρος), «Τρεις νύχτες και ένας νεκρός» (Μίνωας), «Η Αθήνα τη νύχτα» (Introbooks), και το τελευταίο της «Ο γιος του Μπίλυ Μπλου» (Ελληνικά Γράμματα). Οι κριτικοί συμφωνούν ότι η Νένη Ευθυμιάδη ανανέωσε με τη θεματική της και τη γραφή της, τη νεότερη ελληνική πεζογραφία.
(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,30/10/2008)

Όταν η φαντασία μετατρέπει τα μαθηματικά σε παιχνίδι

Ο Denis Guedj,συγγραφέας,μαθηματικός,καθηγητής ιστορίας,επιστημολογίας και σεναριογράφος επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου του,
"Η ΕΠΑΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ" (ΨΥΧΟΓΙΟΣ,2008)
Το Σάββατο 1 Νοεμβρίου και ώρα 13:00-15:00
θα βρίσκεται στο κατάστημα Public, στην Πυλαία,για να υπογράψει αντίτυπα των βιβλίων του και να συνομιλήσει με αναγνώστες.

Την ίδια μέρα στις 7:30 μ.μ.,θα βρίσκεται στο Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης,
( Μέγαρο Μπίλλη,Πλατεία Ιπποδρομίου – τηλ.:2310264668)

Ομιλητές:
Σωκράτης Δεληβογιατζής, καθηγητής φιλοσοφίας,
πρόεδρος του Τμήματος Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ
Κατερίνα Καλφοπούλου, καθηγήτρια ΔΕ, εκπρόσωπος της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ

Με την υποστήριξη του Δήμου Θεσσαλονίκης, Αντιδημαρχία Πολιτισμού & Νεολαίας.

Εικονική παγκόσμια βιβλιοθήκη στην υπηρεσία των επιστημών

27/10/2008
Τα υφιστάμενα δίκτυα συλλογής, αποθήκευσης και διανομής σε πολλούς επιστημονικούς τομείς κρίνονται ανεπαρκή και δεν διευκολύνουν τη διεθνή διεπιστημονική έρευνα, γι' αυτό πρέπει να μετασχηματισθούν σε ένα νέο σύστημα που θα καλύπτει όλον τον κόσμο και όλες τις περιοχές της επιστήμης. Με το σκεπτικό αυτό, η γενική συνέλευση του Διεθνούς Συμβουλίου για την Επιστήμη (ICSU), του σημαντικότερου διεθνούς συντονιστικού οργάνου στο χώρο της επιστήμης, αποφάσισε να κάνει τα πρώτα στρατηγικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, με στόχο τη δημιουργία ενός ψηφιακού Παγκόσμιου Συστήματος Δεδομένων, στην ουσία, δηλαδή, μιας εικονικής παγκόσμιας βιβλιοθήκης.
Σύμφωνα με την ICSU, περισσότερα επιστημονικά δεδομένα και πληροφορίες είναι σήμερα διαθέσιμα από οποιαδήποτε άλλη εποχή στην ιστορία και ο όγκος τους αυξάνεται καθημερινά, κυρίως μέσω του Ίντερνετ, όμως η ποιότητά τους και η προσβασιμότητά τους είναι συχνά αμφίβολη ή αδύνατη, με συνέπεια να μειώνεται η χρησιμότητα των παραγόμενων επιστημονικών δεδομένων για την κοινωνία.
Στην ίδια συνέλευση, που πραγματοποιήθηκε στη Μοζαμβίκη, τονίστηκαν οι κοινωνικές ευθύνες της επιστημονικής κοινότητας και η ανάγκη οι επιστήμονες να ακολουθούν τις καθολικά αποδεκτές ηθικές αρχές, να αντιλαμβάνονται τον σημαντικό κοινωνικό τους ρόλο και να καταδικάζουν περιστατικά απάτης ή ανήθικης συμπεριφοράς στο χώρο των επιστημών. Όπως τονίστηκε, δεν είναι πάντα εύκολο για τους επιστήμονες να βρίσκουν την ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία της επιστημονικής έρευνας και στις ευθύνες τους απέναντι στους συνανθρώπους, τα ζώα και το περιβάλλον, αλλά είναι ανάγκη αυτή η ισορροπία να επιδιώκεται συνεχώς.
Εξάλλου η ICSU ανακοίνωσε ότι ξεκινά ένα μεγάλο δεκαετές ερευνητικό πρόγραμμα για να συμπληρώσει τα κενά που παρατηρούνται στην αποτελεσματική εφαρμογή της επιστήμης στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος της δεκαετίας του προγράμματος να έχουν μειωθεί οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και υλικές ζημιές και να γίνονται καλύτερες επιλογές από τις κυβερνήσεις και τους ιδιώτες στο θέμα αυτό.
Τέλος, η ICSU ανακοίνωσε ότι, σε συνεργασία με την Unesco και το Πανεπιστήμιο των Ηνωμένων Εθνών, θα ξεκινήσει ένα νέο μεγάλο διεθνές πρόγραμμα με τίτλο "Αλλαγή οικοσυστημάτων και ανθρώπινη ευημερία", το οποίο τα επόμενα χρόνια θα μελετήσει αναλυτικά τις θετικές και αρνητικές σχέσεις ανάμεσα στις ανθρώπινες δραστηριότητες και τα οικοσυστήματα του πλανήτη, τα οποία στηρίζουν την ζωή σε αυτόν με τις πολλαπλές υπηρεσίες που παρέχουν (τροφή, νερό, στέγη, ψυχαγωγία κ.α.). Σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, λόγω των ανθρώπινων δράσεων (μόλυνση, αλλαγή χρήσεων γης, αστικοποίηση, αυξημένη κατανάλωση, αλλαγή κλίματος κ.α.), πάνω από το 60% των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων είτε έχουν υποβαθμιστεί είτε χρησιμοποιούνται με μη βιώσιμο τρόπο.
Η ICSU ιδρύθηκε το 1931, είναι μη κυβερνητικός οργανισμός με μέλη εθνικές επιστημονικές ενώσεις από 134 χώρες και μιλά εξ ονόματος της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ
(από την ιστοσελίδα της ΕΡΤ)

"Κατηγορώ"

Παρουσία του Προέδρου της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο Νομπελίστας συγγραφέας, Ορχάν Παμούκ, εγκαινιάζοντας την έκθεση βιβλίου στην Φρανκφούρτη, όπου τιμώμενη χώρα είναι φέτος η Τουρκία, κατηγόρησε ανοιχτά την κυβέρνηση της πατρίδας του για λογοκρισία. Απεκάλυψε μάλιστα, προσπάθεια φίμωσής του στο διαδίκτυο. Ο Γκιούλ παραδέχθηκε ότι υπάρχουν προβλήματα, αλλά υποστήριξε ότι έχουν γίνει μεγάλα βήματα εκσυγχρονισμού.
Πολιτική νότα προσέδωσε στα εγκαίνια της 60ης έκθεσης βιβλίου της Φρανκφούρτης ο Ορχάν Παμούκ. Ο νομπελίστας Τούρκος συγγραφέας στην ομιλία του ενώπιον του Προέδρου της Τουρκίας έθεσε θέμα ελευθερίας της έκφρασης στη χώρα του παρά την πρόσφατη τροποποίηση του επίμαχου άρθρου 301 που ποινικοποιεί κάθε προσβολή προς το τουρκικό κράτος.
Ο Παμούκ, ο οποίος είχε κατηγορηθεί το 2005 με βάση το συγκεκριμένο άρθρο για τις θέσεις του στο απαγορευμένο για τους Τούρκους θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων, μίλησε για "έναν αιώνα απαγορεύσεων και καύσης βιβλίων, φυλάκισης, δολοφονίας, εξόρισης και προσβολής των συγγραφέων", που συνεχίζονται, όπως τόνισε. Και ζήτησε να αρθεί ακόμα και η απαγόρευση στην πρόσβαση που έχει επιβληθεί στην ιστοσελίδα του YouTube.
Ο Αμπντουλάχ Γκιουλ παραδέχθηκε ότι υπάρχουν ακόμα προβλήματα, αλλά τόνισε πως η Άγκυρα έχει εκπληρώσει τα περισσότερα κριτήρια για την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, των πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων στο δρόμο προς την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, που ήταν παρών στα εγκαίνια της έκθεσης, έσπευσε να υποστηρίξει την Άγκυρα στην ευρωπαϊκή της προσπάθεια.

(Πηγή: ΝΕΤ, ΑΠΕ
15/10/2008 )

"Τί ζητούν οι βάρβαροι"

Στην επόμενη συνάντησή μας,στις 2 Νοεμβρίου συζητούμε για το βιβλίο του Δημ.Κούρτοβικ "Τί ζητούν οι βάρβαροι"(ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ).
Ενημερωτικά σας αναφέρω πως την Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2008, στις 8:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Δημοσθένης Κούρτοβικ παρουσιάζει το βιβλίο του. Θα μιλήσουν οι: Αγγέλα Καστρινάκη, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Κρήτης-Συγγραφέας, Ζντρούκα Μιχαήλοβα, μεταφράστρια-διερμηνέας, Γκάγκα Ρόσιτς, μεταφράστρια.
Επίσης,για όσους θέλουν να εντρυφήσουν περισσότερο στο ζήτημα των Βαλκανίων συστήνω ανεπιφύλακτα τα βιβλία:
"Τα Βαλκάνια" του Mark Mazower(ΠΑΤΑΚΗΣ,2002)και
"Το τέλος των Βαλκανίων" του Γιώργου Δελαστίκ(ΛΙΒΑΝΗΣ,2008)

Διώκονται όσοι κατέχουν παλαιά βιβλία

«Ο νόμος για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν έχει καμία ασάφεια. Δεν περιλαμβάνει τα παλαιά βιβλία που χρονολογούνται από το 1453 έως και το 1830 εκτός από τις περιπτώσεις εκκλησιαστικών βιβλίων που συνδέονται με θρησκευτική και λατρευτική χρήση, τα λειτουργικά.
Εξίσου σαφές είναι ότι τα παλαιά βιβλία, τα μη λειτουργικά, που χρονολογούνται έως το 1453, χαρακτηρίζονται από το ΥΠΠΟ ως μνημεία και προστατεύονται από το νόμο».
Ο τότε πρόεδρος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής του νόμου 3028/2002, κ. Παπαπετρόπουλος, πρόσθεσε επίσης σήμερα, εκτός από τα παραπάνω, πως «όταν ο νόμος θέλει κάτι να πει, το γράφει κι όταν δεν θέλει, δεν το γράφει».
Η αναστάτωση τον τελευταίο καιρό, στο χώρο των βιβλιόφιλων και συλλεκτών, προέρχεται από τα κρούσματα συλλήψεων παλαιοβιβλιοπωλών και όχι μόνο, τον τελευταίο χρόνο, ως «συνεργών σε εμπορία παλαιών βιβλίων», γεγονός που παραπέμπει σε κακούργημα.
«Οι συλλήψεις αυτές και οι κατασχέσεις βιβλίων συνιστούν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διαμορφώνουν στην κοινή γνώμη δυσάρεστη εντύπωση», έλεγε σήμερα ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, συνήγορος υπεράσπισης των διωκόμενων που έχουν στην κατοχή τους παλαιά βιβλία.
Το πρόβλημα εξέθεσαν σήμερα για άλλη μία φορά δημόσια, σε συνέντευξη Τύπου, ο Μάνος Χαριτάτος πρόεδρος του ΕΛΙΑ και ο Πέτρος Βέργος, πρόεδρος του Σωματείου Παλαιοπωλών και Εμπόρων Τέχνης.
Τον περασμένο Μάιο, 60 επιστήμονες, διανοούμενοι, καλλιτέχνες είχαν υπογράψει κείμενο διαμαρτυρίας «για την ποινικοποίηση της βιβλιοφιλίας», αντιτιθέμενοι «στην πρόθεση της Ελληνικής Πολιτείας να υπαγάγει τα παλιά βιβλία στις προστατευτικές διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου».
Eφημ.EXPRESS 14/10/2008

Συνεργάτης του καθεστώτος ο Κούντερα;

Συντάκτης: Αθηνά Σαλούστρου
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ(13-10-2008)

Ο διάσημος Τσέχος συγγραφέας Μίλαν Κούντερα, δημιουργός του περίφημου έργου "Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι", κατέδωσε το 1959 ένα φοιτητή στην αστυνομία της Τσεχοσλοβακίας και με βάση την κατάθεσή του ένα τρίτο άτομο καταδικάστηκε σε κάθειρξη 22 χρόνων, σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού "Respekt". "Σήμερα, στις 16.00, ο φοιτητής Μίλαν Κούντερα, γεννηθείς την 1η Απριλίου του 1929 στο Μπρνο, παρουσιάστηκε ενώπιον της υπηρεσίας για να αναφέρει (ότι κάποιος φοιτητής θα συναντηθεί το απόγευμα με τον Μίροσλαβ Ντβόρατσεκ)... Ο τελευταίος είναι λιποτάκτης από τον στρατό και την άνοιξη του προηγούμενου έτους είχε μεταβεί στη Γερμανία, όπου είχε εισέλθει παρανόμως", αναφέρει η έκθεση της αστυνομίας με την κωδική ονομασία 624/1950. Μετά την καταγγελία, ο Ντβόρατσεκ συνελήφθη και οδηγήθηκε ενώπιον της δικαιοσύνης, που τον καταδίκασε σε κάθειρξη 22 χρόνων. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του ο Ντβόρατσεκ είχε οδηγηθεί σε στρατόπεδο καταναγκαστικών έργων σε ορυχείο ουρανίου, όπως πολλοί άλλοι πολιτικοί κρατούμενοι εκείνη την εποχή. Αποφυλακίστηκε το 1963, όταν ο Μίλαν Κούντερα μόλις είχε εκδώσει τη συλλογή διηγημάτων "Γελοίοι Έρωτες", με την οποία έκανε τα πρώτα του βήματα, σύμφωνα με το δημοσίευμα του περιοδικού "Respekt".
Την εποχή εκείνη ο Κούντερα ήταν 21 χρόνων και σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν γνώριζε προσωπικώς τον φοιτητή που κατήγγειλε, αλλά μετέφερε στην αστυνομία πληροφορίες που είχε ακούσει από τρίτο άτομο.
Ο Ντβόρατσεκ, Τσέχος πιλότος, είχε φύγει από την Τσεχοσλοβακία το 1948, όταν η χώρα πέρασε στον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Σε στρατόπεδο προσφύγων στο Μόναχο είχε στρατολογηθεί από μία τσεχοσλοβακική μυστική υπηρεσία που χρηματοδοτείτο από τους Αμερικανούς και στη συνέχεια επέστρεψε στη χώρα του για να εργαστεί ως ταχυδρόμος. Ο Μίροσλαβ Ντβόρατσεκ είναι σήμερα 80 χρόνων και ζει στη Σουηδία.
Ο συγγραφέας αρνήθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις του περιοδικού Respekt για την υπόθεση Ντβόρατσεκ.

Ο φύλακας στη σίκαλη

Επόμενη συνάντηση της λέσχης,την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2008,στις 8μ.μ,στο πατάρι της βιβλιοθήκης.
Μιλάμε για το βιβλίο του J.D Salinger "Ο φύλακας στη σίκαλη",εκδ.ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ.

Στον Jean Marie Gustave Le Clezio το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2008

Πηγή: ΝΕΤ
ΑΠΕ/ΜΠE
9/10/2008

Η Γαλλία απέκτησε το 14ο Νομπέλ Λογοτεχνίας. Η Σουηδική Ακαδημία απονέμει φέτος το περιώνυμο βραβείο στον συγγραφέα Jean Marie Gustave Le Clezio για το σύνολο του έργου του, που το χαρακτηρίζει ο έρωτας της περιπλάνησης. Οι κριτικοί έχουν χαρακτηρίσει πολλά μυθιστορήματά του "ελεγεία στον άνθρωπο, το αίσθημα και το πεπρωμένο".Αρχισε να γράφει από τα επτά του χρόνια και κέρδισε διακρίσεις με την πρώτη κιόλας δημοσίευση. Εννέα από τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά και κυκλοφορούν από έξι διαφορετικούς εκδοτικούς οίκους.
Μοναχικός ταξιδευτής, συγγραφέας της ρήξης, εξερευνητής της ανθρωπότητας, πέρα από τους κραταιούς πολιτισμούς. Ο 68χρονος Le Clezio κατάφερε ύστερα από 23 ολόκληρα χρόνια να φέρει ξανά την ύψιστη λογοτεχνική διάκριση στη χώρα του.
Εχει γράψει σχεδόν τα πάντα...από νουβέλες μέχρι μυθιστορήματα, δοκίμια και εθνολογικά βιβλία. Μαγικές οι εικόνες που μεταφέρει μέσα από τις σελίδες των έργων του, όπου η διαφορετικότητα των λαών και η σύγκρουση των πολιτισμών τροφοδοτούν την συγγραφική του φαρέτρα και απογειώνουν την λογοτεχνική του δεινότητα. Ο λόγος του είναι λυρικός ενώ το πρώτο του έργο, " Η προφορική αγωγή" δημοσιεύτηκε το 1963, και κέρδισε το βραβείο Ρενοντό. Έκτοτε έχουν εκδοθεί περισσότερα από τριάντα έργα του. Το 1980 πήρε το Μεγάλο Βραβείο Πολ-Μοράν της Γαλλικής Ακαδημίας, για το μυθιστόρημά του "Η έρημος".
"-Βαθύτατα συγκινημένος" δήλωσε σήμερα ο Γάλλος συγγραφέας.
"-Είναι μεγάλη τιμή για μένα", πρόσθεσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στον δημόσιο σουηδικό ραδιοσταθμό o συγγραφέας πολλών έργων μεταξύ των οποίων και "Το Χρυσόψαρο".
Ο Le Clezio,ο οποίος όταν έμαθε ότι τιμήθηκε με το Νόμπελ ετοιμαζόταν να διαβάσει, όπως είπε, πρόσθεσε ότι θα μεταβεί στις 25 Οκτωβρίου στη Σουηδία για να παραλάβει το σουηδικό λογοτεχνικό βραβείο Στιγκ Ντάγκερμαν, το οποίο του απενεμήθη τον Ιούνιο.
Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 10 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (1,02 εκατομμύριο ευρώ) και θα απονεμηθεί στις 10 Δεκεμβρίου στην Στοκχόλμη.
********************************************************************************
Τούτο το Νόμπελ με γύρισε πολλά χρόνια πίσω,στην αρχή της επαγγελματικής μου διαδρομής,όταν επέλεγα βιβλία για την περιφερειακή βιβλιοθήκη των 40 Εκκλησιών.Ευτυχώς,υπάρχουν οι δημοτικές βιβλιοθήκες διότι τούτη τη στιγμή σε καμμιά αποθήκη της πόλης μας δεν βρίσκονται βιβλία του συγγραφέα,όπως με διαβεβαίωνε χθες-αμέσως μετά την είδηση της βράβευσης-υπεύθυνος κεντρικού βιβλιοπωλείου της πλατείας Ναυαρίνου .Ισως ξεχασμένα μόνο σε κανένα ράφι βιβλιοπωλείου που εμπορεύεται "σώματα" πριν τη διαδικασία πολτοποίησης.
Κατά τα λοιπά,κάποιοι -και κυρίως κάποιες- "κλείνουν" 200000 αντίτυπα,γεμίζοντας πολτό τα μυαλά μας.Σε κάθε περίπτωση,μια γρήγορη περιήγηση στον ενιαίο κατάλογο των βιβλιοθηκών του Δήμου Θεσσαλονίκης αναφέρει ότι έχουν μεταφραστεί κι εκδοθεί τα προηγούμενα χρόνια:

-Μαρτίνος και άλλα διηγήματα(ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΗ)
-Μόντο κι άλλα διηγήματα(ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΗ)
-Ο γηρευτής του χρυσού(ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΗ)
-Το Μεξικάνικο όνειρο(ΩΚΕΑΝΙΔΑ)
-Ονιτσα(ΩΚΕΑΝΙΔΑ)
-Ερημος(ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ)
-Ανοιξη κι άλλες εποχές(ΩΚΕΑΝΙΔΑ)
-Το πρόστιμο(ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ)

Πάντως,επειδή έχει περάσει καιρός από τις ημερομηνίες αγοράς,εάν κάποιος ενδιαφέρεται να δανειστεί κάποιο από τα αναγραφόμενα (πριν οι εκδότες προχωρήσουν σε επανεκδόσεις) καλό είναι να επικοινωνήσει πρώτα με τη βιβλιοθήκη της περιοχής του,για να μην αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο της απόσυρσης λόγω παλαιότητας.Επίσης,σημειώνω ότι ο συγγραφέας για τη διάκριση του οποίου πανηγυρίζουν οι γάλλοι,ζει στο Μεξικό.

"Ενα βιβλίο,ένα ταξίδι.."

Στην εκπομπή "Ένα βιβλίο ένα ταξίδι" της Δημοτικής Τηλεόρασης,TV100,
το Σάββατο, 11 Οκτωβρίου, 1.00 μ.μ. και τη Δευτέρα 13 Οκτωβρίου, 9.00 π.μ.,
ο Στέλιος Λουκάς παρουσιάζει τη συλλογή διηγημάτων του Τόλη Νικηφόρου
"Ο δρόμος για την Ουρανούπολη"
( Νεφέλη 2008),
και το βιβλίο του Δημήτρη Καιρίδη,"Η αμερικανική εξωτερική πολιτική και η συντηρητική αντεπανάσταση" (Ι. Σιδέρης 2008).
Συζητάει με τους συγγραφείς για τη σχέση εξουσίας και πολιτικής με τη λογοτεχνία και το όνειρο.

Edgar Allan Poe

Ο Edgar Allan Poe πέθανε την Κυριακή 7 Οκτωβρίου 1849. Τα τελευταία του λόγια ήταν: «Κύριε βοήθα τη φτωχή μου ψυχή». Σαν ένα μυστηριώδες υστερόγραφο στην ταραχώδη ζωή του, κάποιος ανώνυμος επισκέπτης αφήνει τρία κόκκινα τριαντάφυλλα και ένα μπουκάλι κονιάκ στον τάφο του, στη Westminster Church της Βαλτιμόρης, στην επέτειο των γενεθλίων του συγγραφέα κάθε χρόνο, από το 1949.Ανάμεσα σε αυτά που έγραψε, πρόλαβα εκ του προχείρου να ανασύρω :
•"Παρατηρήθηκε ότι όλοι οι τρελοί ήταν φιλόσοφοι και ότι όλοι οι φιλόσοφοι ήταν τρελοί."
•"Εκείνος που ονειρεύεται ξύπνιος έχει συναίσθηση χιλιάδων πραγμάτων που διαφεύγουν σ' εκείνον που ονειρεύεται κοιμισμένος."
•"Η ποίηση είναι σκέψεις που αναπνέουν, και λέξεις που καίνε."
•"Τα πάθη πρέπει να είναι σεβαστά".
•«...Πολλές φορές διασκεδάζω τον εαυτό μου, με το να προσπαθώ να φανταστώ ποιά θα ήταν η μοίρα ενός ατόμου χαρισματικού - ή καταραμένου - που θα είχε μιά διάνοια κατά πολύ ανώτερη της εποχής του. Φυσικά, θα είχε συνείδηση της ανωτερότητας του, αλλά δεν θα μπορούσε να διακυρήξει αυτήν του την συνείδηση. Έτσι, παντού και πάντοτε, θα δημιουργούσε μονάχα εχθρούς. Και αφού οι απόψεις του και οι παρατηρήσεις του θα διέφεραν τελείως από αυτές όλου του υπόλοιπου ανθρώπινου γένους, είναι βέβαιο πως θα χαρακτηριζόταν τρελός ή αιρετικός. Τί τρομακτικά επώδυνη είναι μιά τέτοια κατάσταση!Η Κόλαση δεν θα μπορούσε να εφεύρει μεγαλύτερο βασανιστήριο, από αυτό του να κατηγορείσαι για αφύσικες αδυναμίες ακριβώς επειδή είσαι αφύσικα δυνατός....
•«...Το ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν υψωθεί πολύ υψηλότερα από το επίπεδο της υπόλοιπης ανθρωπότητας, είναι αναμφισβήτητο. Όμως, αν κοιτάξουμε πίσω στην Ιστορία, ψάχνοντας για τα ίχνη της ύπαρξης τους, θα προσπεράσουμε βιαστικά όλες τις βιογραφίες των "καλών και των μεγάλων" - και θα βρεθούμε να ψάχνουμε προσεκτικά τα μισοσβησμένα αρχεία που απαριθμούν παράξενους ανθρώπους που πέθαναν σε φυλακές, σε ψυχιατρεία, στις αγχόνες και στις πυρές, σε σκοτεινά μοναχικά δωμάτια και σε αφιλόξενα μακρινά μέρη....»
------------------------------------------------------------------------------
Εις μνήμην, παραθέτω το δικό μου αγαπημένο ποίημά του:

Lenore

Ah, broken is the golden bowl! the spirit flown forever!
Let the bell toll!- a saintly soul floats on the Stygian river;
And, Guy de Vere, hast thou no tear?- weep now or nevermore!
See! on yon drear and rigid bier low lies thy love, Lenore!
Come! let the burial rite be read- the funeral song be sung!-
An anthem for the queenliest dead that ever died so young-
A dirge for her the doubly dead in that she died so young.
"Wretches! ye loved her for her wealth and hated her for her pride,
And when she fell in feeble health, ye blessed her- that she died!
How shall the ritual, then, be read?- the requiem how be sung
By you- by yours, the evil eye,- by yours, the slanderous tongue
That did to death the innocence that died, and died so young?"
Peccavimus; but rave not thus! and let a Sabbath song
Go up to God so solemnly the dead may feel no wrong.
The sweet Lenore hath "gone before," with Hope, that flew beside,
Leaving thee wild for the dear child that should have been thy
bride.
For her, the fair and debonair, that now so lowly lies,
The life upon her yellow hair but not within her eyes
The life still there, upon her hair- the death upon her eyes.
"Avaunt! avaunt! from fiends below, the indignant ghost is riven-
From Hell unto a high estate far up within the Heaven-
From grief and groan, to a golden throne, beside the King of
Heaven!
Let no bell toll, then,- lest her soul, amid its hallowed mirth,
Should catch the note as it doth float up from the damned Earth!
And I!- to-night my heart is light!- no dirge will I upraise,
But waft the angel on her flight with a Paean of old days!"

Στον Roderick Beaton το βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Στον Ρόντερικ Μπίτον για τη μετάφρασή του στο έργο "Levant Journal" που περιλαμβάνει κείμενα του Γιώργου Σεφέρη, απονέμεται το Bραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού που από το 2001 έχει θεσπίσει το Ίδρυμα στη Μεγάλη Βρετανία για τη λογοτεχνική μετάφραση από τα ελληνικά στα αγγλικά.
Το βραβείο απονέμεται κάθε τρία χρόνια και είναι ανοικτό σε συμμετοχές απ' όλο τον αγγλόφωνο κόσμο. Φέτος, η κριτική επιτροπή αποτελούμενη από τους νεοελληνιστές καθηγητές Ντέιβιντ Ρικς (King's College), Δημήτρη Παπανικολάου (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και τον ποιητή-μεταφραστή Χάρη Βλαβιανό αποφάσισε να απονείμει το βραβείο στον Ρόντερικ Μπίτον, καθηγητή της Νεώτερης και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας, κάτοχο της έδρας Κοραή στο King's College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Η απονομή του βραβείου θα γίνει στις 29 Σεπτεμβρίου 2008, στο Queen Elizabeth Hall (South Bank Centre), μαζί με αντίστοιχες διακρίσεις για έργα από τα αραβικά, τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα ιταλικά και τα ισπανικά. Το βραβείο για τον Ρόντερικ Μπήτον θα απονείμει ο Σερ Πίτερ Στόθαρντ, αρχισυντάκτης του περιοδικού "Times Literary Supplement". Θα προηγηθούν αναγνώσεις από βραβευμένα έργα και θα ακολουθήσει ομιλία του συγγραφέα Λουί ντε Μπερνιέ με τίτλο ?A Τale of Translation?.
Το «Levant Journal» περιλαμβάνει κείμενα του Γιώργου Σεφέρη από τις «Μέρες 4» και «Μέρες 6» (1941-1944 και 1954-56). Πρόκειται για κείμενα του Έλληνα διπλωμάτη ο οποίος στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βρισκόταν στην Αίγυπτο μαζί με την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση και αργότερα ως πρέσβης στο Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία, το Ιράκ και τη Βρετανία.
Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στα αγγλικά επιλογές από περιοδικά που διατηρούσε από τα ταξίδια του στη Μέση Ανατολή. Με χαρακτηριστική ζωντάνια και περιεκτικότητα ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης σχολιάζει ταυτόχρονα ό,τι βλέπει και ό,τι απλώνεται πίσω από το ορατό, ενώ τα περιοδικά περιλαμβάνουν εξαίρετα περιηγητικά κομμάτια και σκέψεις για την ελληνιστική κληρονομιά της Εγγύς Ανατολής, τις άγιες θρησκευτικές πόλεις, την ιστορία των επιφανών Βρετανίδων ταξιδιωτών της περιοχής και την ταραχώδη πολιτική κατάσταση εκείνης της εποχής. Τα κείμενα κινούνται μεταξύ της ιδιωτικής και δημόσιας της ζωής και διεισδύουν στον κόσμο του ποιητή.
Το βιβλίο εκδόθηκε με τη συμβολή του υπουργείου Εξωτερικών και του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου.

ΠΗΓΗ:ΑΝΑ-ΜΠΑ

Ο Αύγουστος και η «Μέλισσα»

Από τη ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ

Ο Αύγουστος δεν έχει ειδήσεις, συνηθίζουμε να λέμε σε μια Αθήνα που καίγεται, έρημη από κατοίκους. Ισως γι' αυτό, πολλά από όσα συμβαίνουν τα πληφορούμαστε τον Σεπτέβριο. Κάτι ανάλογο συνέβη με τον θάνατο του παραδοσιακού εκδότη βιβλίων τέχνης, του αγαπημένου σε όλους γλυκύτατου Γιώργου Ραγιά. Του ανθρώπου της «Μέλισσας».
Με καθυστέρηση μάθαμε το δυσάρεστο γεγονός, λες και φρόντισε, αυτός ο μη επικαιρικός κύριος, να σαμποτάρει έως και την «είδηση» του θανάτου του.
Εκδότης από ανάγκη, ήταν λέει εκείνη η εποχή που αντιπαθούσε το δημοσιοϋπαλληλίκι, κόβοντας το δρόμο στους μη έχοντες πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. «Ποιος να σου δώσει δουλειά; Πήραμε μια τσάντα και βγήκαμε να πουλάμε βιβλία. Από πλασιέ γίναμε εκδότες», μου είχε πει ο Γιώργος Ραγιάς σε συνέντευξη το 1997, την περίοδο όπου κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος της σειράς «Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών».
Είναι η κατάληξη της έκδοσης που ξεκίνησε η «Μέλισσα» το 1971, «Οι Μεγάλοι ζωγράφοι», και συνέχισε με τους «Ελληνες Ζωγράφους και Γλύπτες» το 1974 και που μας έδωσε το μοναδικό λεξικό των καλλιτεχνών που διαθέτει ο τόπος.
Περίπου 5.000 ονόματα Ελλήνων δημιουργών από τον 16ο αιώνα έως τις μέρες μας, εργασία πρωτογενής, στην οποία εργάστηκαν 80 ιστορικοί της τέχνης, ερευνώντας και αξιοποιώντας μελέτες, δημοσιεύσεις αλλά και εμπλέκοντας σύγχρονες απόψεις. Σε εκείνη τη συνέντευξη του '97 τον ρώτησα αν άξιζαν πάντα τα «σεντόνια» που γράφτηκαν για κάποιους καλλιτέχνες και αν πίστευε ότι στο μέλλον θα αναθεωρηθεί το γεγονός των δύο γραμμών που αφιερώθηκαν σε άλλους. Μου απάντησε για την επιθυμία μιας τεκμηρίωσης όσο πιο έγκυρης και πολυφωνικής, από ένα υλικό 9.000 ονομάτων που είχε συγκεντρωθεί.
Ο Γιώργος Ραγιάς ξεκίνησε τον μικρό εκδοτικό οίκο «Πήγασος» το 1954 με το 12τομο έργο του Κόκκινου «Ελληνική επανάσταση», σε μια εποχή, όπως έλεγε ο ίδιος, όπου η Αριστερά ήταν συνώνυμη με την πρόοδο. Απαραίτητη διακοπή εργασιών έγινε το 1967, με τον εκδότη εκτοπισμένο για δεύτερη φορά, έως τη μεταχουντική περίοδο όπου η «Μέλισσα» γίνεται συνώνυμο της ελληνικής βιβλιογραφίας της τέχνης. Ο ίδιος, η γυναίκα του Ειρήνη και η κόρη τους Αθηνά αργότερα είχαν την ευθύνη μιας υπόθεσης, με τα όποια λάθη και παραλείψεις, που ποτέ δεν χρηματοδοτήθηκε από το κράτος ή τους χορηγούς. Δεν θέλατε, ή δεν μπορέσατε να βρείτε, τον ρώτησα.
«Δεν το επιδιώξαμε από άποψη. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν καλλιτέχνες ζάπλουτοι ή καλλιτέχνες επιχειρηματίες. Να μας επιχορηγούν; Εμείς ούτε ένα δώρο πίνακα δεν πήραμε ποτέ. Εξάλλου, καλύπτουμε τις ανάγκες μας».
Οι ανάγκες του, όπως μου είπε τότε, αφορούσαν τη δουλειά και μόνο, δεδομένου ότι η προσωπική ζωή ήταν λιτή. Ελληνοκεντρικός, όπως έλεγε ο ίδιος, δεν διανοήθηκε ούτε μετάφραση να κάνει στο έργο «Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών», αφήνοντάς το για τον φορέα που θα έχει τη δυνατότητα. Ο Γιώργος Ραγιάς, αν και προσωπικότητα ενός άλλου χρόνου, έβλεπε τα επερχόμενα, καμάρωνε για τους νέους καλλιτέχνες που είχαν αρχίσει να διεκδικούν και ήλπιζε στις καλύτερς μέρες.
Ο ευγενής κύριος που μας αποχαιρέτησε μέσα στο κατακαλόκαιρο, έφυγε πλήρης, έχοντας καταγράψει έργα, κτήρια, μνημεία και τόπους μιας χώρας που το μεγάλο κομμάτι της χώρεσε στις εκδόσεις «Μέλισσα».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/09/2008

Λόγω της ημέρας...

ΕΓΚΩΜΙΟ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ

Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ Θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Mπορεί η αλήθεια νάν’ θνητή, το ψέμα αθάνατο;»
«Έτσι δείχνουν όλα».
«Πού είδες, η αδικία να μη ξεμασκαρεύεται χρόνους και καιρούς;».
«Eδώ».
«Mα ξέρεις κάποιον που η βία να του ‘χει φέρει τύχη;»
«Kαι ποιος δεν ξέρει;»
«Tότε ποιος μπορεί, σ’ έναν τέτοιο κόσμο, να τσακίσει τον τύραννο;».
«Eσύ».
Bertolt Brecht

Υ.Γ.
Ολα λοιπόν έχουν ειπωθεί.
Και κάτι ακόμη καλύτερο που έχει διερωτηθεί ο ιδεολόγος "από τους μέλανες δρυμούς",ασύλληπτα επίκαιρο:
"Τελικά,ποιό είναι μεγαλύτερο έγκλημα?Να ληστέψεις μία τράπεζα,ή να την ιδρύσεις?"

Οταν το πνεύμα κάνει χιούμορ

Είκοσι χρόνια από τον θάνατο της Ελλης Αλεξίου αύριο (1894-1988). Της συγγραφέως των βιβλίων «Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή», «Γ' Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον», «Και ούτω καθεξής», «Λούμπεν», «Για να γίνει μεγάλος» (βιογραφία του Νίκου Καζαντζάκη), «Βασιλική δρυς» και άλλων (τα Απαντά της απ' τις εκδόσεις Καστανιώτη).
Η Αλεξίου ήταν συγγραφέας, ήταν εκπαιδευτικός (στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση), ήταν κομουνίστρια και για πολλά χρόνια εκπατρισμένη και χωρίς ιθαγένεια. Πάνω απ' όλα όμως ήταν ένα σεβαστό και αγαπητότατο πρόσωπο - ακόμα και για τους ιδεολογικούς της αντιπάλους (ενδεικτικό το λεύκωμα-αφιέρωμα με τ' όνομά της, που κυκλοφόρησε το 1979, με πρώτο τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο).
Οσοι τη γνώριζαν την εκτιμούσαν, επί πλέον, για την πάντα ευχάριστη διάθεση και το χιούμορ της. Το οποίο περνάει και σ' ένα σχετικά άγνωστο βιβλίο της με τίτλο «Υπό εχεμύθειαν», μια συλλογή με ανέκδοτα -που συγκέντρωνε χρόνια- από τη ζωή λογοτεχνών, καλλιτεχνών και πολιτικών και πρωτοβγήκε το 1978 στη σειρά των Απάντων της. Και σ' αυτή της την πτυχή θα ήθελα να σταθώ σήμερα, τιμώντας τη μνήμη της.
ΤΟ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΑΛΟΝΙ
Πριν να θυμίσω ότι η Ελλη Αλεξίου ήταν αδελφή τής, επίσης συγγραφέως, Γαλάτειας Καζαντζάκη (1881-1962), πρώτης συζύγου του Νίκου Καζαντζάκη, η οποία σε δεύτερο γάμο είχε παντρευτεί τον κριτικό Μάρκο Αυγέρη (1883-1973), ψευδώνυμο του Γεωργίου Παπαδόπουλου (που άφησε ξερούς κάτι ασφαλίτες, που τον επισκέφτηκαν επί δικτατορίας και τον άφησαν ήσυχο, όπως και την Αλεξίου με την οποία συγκατοικούσε μετά τον θάνατο της Γαλάτειας).
Να θυμίσω ακόμη, ότι το διαμέρισμά τους, στην οδό Αλωπεκής στο Κολωνάκι, ήταν, πριν από τη δικτατορία, ένα από τα τελευταία -κάθε Πέμπτη- φιλολογικά σαλόνια, με την αφρόκρεμα της αριστερής διανόησης. Ανάμεσά τους: τα ζεύγη Κώστας Βάρναλης - Δώρα Μοάτσου, Βασίλης Ρώτας - Βούλα Δαμιανάκου, Ζήσης και Τίτη Σκάρου, Γιάννης και Ρόζα Ιμβριώτου, Νίκος και Ρίτα Μπούμη - Παπά, Κώστας και Διδώ Σωτηρίου, Λιλίκα Νάκου, Μέλπω Αξιώτη, Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, Στρατής Δούκας, Δημήτρης Φωτιάδης, Βασίλης Μοσκόβης και άλλοι -ένας κι ένας. Και να συζητάνε πάνω σε πνευματικά και πολιτικά θέματα, στα οποία βέβαια κυριαρχούσε το κομουνιστικό όραμα, του οποίου από τους πλέον ένθερμους υπέρμαχους ήταν η κυρία Ελλη.
Να περάσω σε μερικά από τα ανέκδοτα του «Υπό εχεμύθειαν», να προσθέσω ότι σε ιδιόκτητο διαμέρισμα που άφησε η κυρία Ελλη στην Καλλιθέα (Σαπφούς 49, τηλ. 9577062), στεγάζεται το Μουσείο Αλεξίου (που δεν αφορά μόνο την ίδια, αλλά όλη τη λόγια οικογένεια). Το φροντίζει η πιστή της φίλη συγγραφέας Ευγενία Ζήκου. Στην ίδια περιοχή, το σχολικό συγκρότημα φέρει τιμητικά το όνομα της Ελλης Αλεξίου.
ΤΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ
Και περνάω στα ανέκδοτα (μερικά συντομευμένα):
**Ρώτησαν τον πεπειραμένο των γυναικών Κώστα Βάρναλη:
- Ποιο είδος γυναίκας παρουσιάζει περισσότερα θέλγητρα;
- Τ' αλλουνού!
**Ο Δ. Ταγκόπουλος (ιδρυτής του περιοδικού «Νουμάς») μπαίνει στο καφενείο «Μαύρος Γάτος» και βρίσκει τον ποιητή Γεράσιμο Σπαταλά να γράφει.
- Γειά σου Γεράσιμε, τι κάνεις;
- Ασε με, άσε με, μεταφράζω Καρντούτσι (Ιταλός ποιητής).
- Καλά του κάνεις, του κερατά!
Και τέσσερα με ηρωίδα την ογκωδών διαστάσεων μουσικολόγο και μουσικοκριτικό Σοφία Σπανούδη, που διακρινόταν για το χιούμορ και την ετοιμότητά της:
**Καθώς η Σπανούδη ανεβαίνει την οδό Σταδίου, αισθάνεται την ανάγκη να πάει στο αποχωρητήριο που υπήρχε τότε στην πλατεία Κλαυθμώνος. Διπλανός επισκέπτης, ακούγοντας τους θορύβους από την πλευρά της αποδοκιμάζει:
- Μωρέ μουσική!
Και η Σπανούδη:
- Με μια δραχμή που έδωσες, τι ήθελες ν' ακούσεις; Μπετόβεν;
**Προσπαθώντας μια μέρα ν' ανέβει στο τραμ, ακούει κάποιον να λέει:
- Ανεβαίνει κι ένας ελέφαντας...
- Ας ανέβει κι ένας ελέφαντας, παιδί μου, όλο γαϊδούρια πρέπει ν' ανεβαίνουνε;
**Τρεις τεχνικοί που δουλεύουν στη Λυρική Σκηνή, ζήτησαν από τη Σπανούδη, που ήταν στο Δ.Σ., να συνηγορήσει ώστε να μονιμοποιηθούν. Τους το υπόσχεται, αλλά κάνει ακριβώς το αντίθετο, πράγμα που οι εργάτες αντιλαμβάνονται κρυμμένοι στο αποχωρητήριο που ήταν δίπλα.
- Σας υποστήριξα, τους λέει βγαίνοντας, αλλά δεν γίνεται τίποτα.
- Μα εμείς ξέρουμε πως δεν μας υποστηρίξατε.
- Πώς το ξέρετε;
- Είμαστε μέσα στο αποχωρητήριο και τ' ακούσαμε όλα.
- Είσαστε σ' αποχωρητήριο και τ' ακούσατε και δεν με χ......;
**Καθώς προχωρούν μπροστά η μάνα και η κόρη Σπανούδη (ογκωδών διαστάσεων κι αυτή) ο Γεώργιος Βλάχος (ο δημιουργός της «Καθημερινής») τις περιεργάζεται και σε μια στιγμή ρωτάει τον σύνοδό του:
- Πώς σου φαίνονται η μητέρα κι η κόρη Σπανούδη;
- ...
- Μα δεν είναι σαν η Μικρή και η Μεγάλη Αρκτος; *
ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ
«Το βιβλίο, για να μη μακρηγορούμε περισσότερο, συγκεντρώνει τα προσόντα ενός αφηγήματος ελκυστικού για έναν φιλαναγνώστη και χρήσιμου, αν όχι πολύτιμου, για το μελετητή που επιθυμεί να διεισδύσει σε μια εποχή της εθνικής μας ιστορίας και να τη δει ζωντανεμένη σ' όλη της την εικόνα». Λόγος εγκωμιαστικός της Ελλης Αλεξίου -μια και την έχω παραδίπλα- για το βιβλίο της Βασιλικής Στεφανάκη «Οσα ο χρόνος δεν έσβησε». Πρωτοκυκλοφόρησε το 1979 και ξαναβγήκε τώρα σε αναθεωρημένη έκδοση από το γιο της, γνωστό δικηγόρο, λόγιο και πολιτευτή Γιώργο Στεφανάκη (εκδ. Λιβάνη). Ενα όντως ελκυστικό, από κάθε άποψη, χρονικό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΙΩΝΗΣ,
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
27/09/2008

Η ιστορική Δίκη των Εξι στον Αρειο Πάγο

Ηταν ένα δικαστήριο-εξπρές που αποφάσισε την εκτέλεση πέντε κορυφαίων πολιτικών ανδρών κι ενός αρχιστράτηγου.
Ογδόντα έξι χρόνια μετά, την 1η Οκτωβρίου 2008, εξετάζεται στον Αρειο Πάγο και ενώπιον ακροατηρίου το αίτημα για την αναψηλάφηση της ιστορικής δίκης των Εξ!
*Οι πρώην πρωθυπουργοί της Ελλάδας Π. Πρωτοπαπαδάκης, Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, οι υπουργοί Γ. Μπαλτατζής, Ν. Θεοτόκης και ο στρατηγός Γ. Χατζανέστης στις 11.30 π.μ. της 15ης Νοεμβρίου 1922, ύστερα από «συνοπτικές» διαδικασίες, καταδικάστηκαν σε θάνατο επί εσχάτη προδοσία ως ένοχοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
«ΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ»
*Εκτελέστηκαν την ίδια μέρα στο Γουδή. Για την τύχη τους αποφάσισε «επαναστατικά» ένα Εκτακτο Στρατοδικείο, εγκαινιάζοντας έτσι το θεσμό των «Εκτάκτων Στρατοδικείων» που προσεχώς θα έκαναν μεγάλη καριέρα: θα συνέρχονταν συχνά για να στείλουν αριστερούς στο εκτελεστικό απόσπασμα.
*Ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης, εγγονός του Πέτρου Πρωτοπαδάκη, πιστεύει ότι άνομα καταδικάστηκαν, τότε, ο παππούς του και οι άλλοι πέντε. Προσφεύγοντας στον Αρειο Πάγο ζητά την αποκατάσταση του ονόματός του καθώς και την ακύρωση της απόφασης του στρατοδικείου.
*Την ίδια επιθυμία είχε και ο πατέρας του, πρώην υπουργός της ΕΡΕ, αλλά ο νόμος, τότε, επέτρεπε μόνο στον ίδιο τον κατηγορούμενο την προσφυγή στον Αρειο Πάγο.
«Το αποφάσισα σε μια εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε ο Σύλλογος Απειράνθου Νάξου για τον παππού μου στην Παλιά Βουλή, εκεί που διεξήχθη το 1922 η δίκη», μας λέει τώρα ο Μ. Πρωτοπαπαδάκης. «Δεν μου άρεσε όταν ήρθε ο γιος μου απ' το σχολείο ρωτώντας με αν ο παππούς μου και προπάππους του ήταν προδότης. Αυτό αναφέρει, βλέπετε, το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Γυμνασίου. Και κανένα παιδί δεν βλέπει τη λεζάντα μιας φωτογραφίας (που κατάφερε να προσθέσει ο συγγραφέας του βιβλίου καθηγητής Σφυρόερας) με τα λόγια του Βενιζέλου: "Οι Εξι που καταδικάστηκαν ως υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή ουδέποτε υπήρξαν προδότες"».
ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΔΙΚΗ
Πρόκειται για μια σπάνια δίκη, με μοναδικό προηγούμενο την αναψηλάφηση της υπόθεσης Πολκ. Αλλά πώς θα διεξαχθεί ύστερα από 86 χρόνια; Οι μάρτυρες έχουν πεθάνει, τα πρακτικά της έχουν χαθεί (είναι πάντως δημοσιευμένα σε εφημερίδα της εποχής) και κρίσεις για τους τότε δικαστές, είναι δύσκολο να γίνουν αφού το Εκτακτο Στρατοδικείο εκείνο ήταν έκνομο, καθώς δεν είχε καταργηθεί το παλιό Σύνταγμα.
Βασικό χαρτί της υπεράσπισης είναι το τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου (πάνω) που ζητούσε να μη γίνει η εκτέλεση, το οποίο, όμως, έφτασε 14 ώρες μετά τον τουφεκισμό τους.
*Ο νόμος απαιτεί σήμερα την παρουσίαση καινούριων στοιχείων, τα οποία αν γνώριζαν οι δικάζοντες το '22, ενδεχομένως θα άλλαζαν το πνεύμα τους. Βασικό, λοιπόν, χαρτί της «υπεράσπισης» αποτελεί ένα τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου (βρισκόταν στη Λοζάνη) με το οποίο ζητούσε να μη γίνει η εκτέλεση, αλλά το οποίο έφτασε στην Αθήνα 14 ώρες μετά τον τυφεκισμό των «6». Κι ακόμη, μία ομιλία του στη Βουλή, που έγινε αργότερα, και μία επιστολή του που ακολούθησε και όπου υποστήριζε ότι οι καταδικασθέντες δεν ήταν προδότες.
*Τα παραπάνω, βεβαίως, πρέπει να αντιμετωπιστούν σήμερα από τον Αρειο Πάγο ως γεγονότα και όχι ως εκτιμήσεις του μεγάλου πολιτικού. Στη δεύτερη περίπτωση η αίτηση αναψηλάφησης ίσως απορριφθεί λόγω ανεπαρκών στοιχείων. Ισως, όμως, να γίνει και το πρώτο, οπότε η απόφαση του Αρείου Πάγου θα γράψει από την αρχή ένα σημαντικό κομμάτι της Ιστορίας.
*«Οι λόγοι πολιτικών και στρατιωτικών όπως ο Πάγκαλος ή ο Βενιζέλος δεν είναι κάποιων τυχαίων ανθρώπων», υποστηρίζει ο Μ. Πρωτοπαπαδάκης. «Υπάρχουν, όμως, και πολλοί που επιθυμούν να ξεχαστεί η υπόθεση. Κάποτε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δ. Παξινός έκανε μια διερευνητική προσέγγιση στη Βουλή και μου είπε ότι κανένας από τους βουλευτές της Ν.Δ. δεν επιθυμούσε αναψηλάφηση, ενώ βρήκε υποστήριξη από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της αριστεράς. Η πρώτη νίκη για μένα, όμως, είναι ότι η υπόθεση δεν μπήκε στο αρχείο. Κι αν χάσουμε, θα πάμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο».
ΟΙ...ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ
Η αναψηλάφηση αναμειγνύει πρόσωπα και καταστάσεις υπενθυμίζοντας ότι στην Ελλάδα ο κόσμος... είναι μικρός: Συνήγορος του Π. Πρωτοπαπαδάκη στο Στρατοδικείο ήταν ο παππούς του σημερινού υπουργού Ναυτιλίας Αν. Παπαληγούρα. Και συνήγορος του Μ. Πρωτοπαπαδάκη τώρα είναι ο Ν. Βασιλάτος, γιος του πρώην βουλευτή της Ενωσης Κέντρου Β. Βασιλάτου, ο οποίος ήταν παρών στο Εκτακτο Στρατοδικείο ως 22χρονος ασκούμενος, βοηθός συνηγόρου του κατηγορούμενου Ν. Στράτου...
Ο Ν. Βασιλάτος δηλώνει: «Στη συλλογική μνήμη έχει καταγραφεί η βεβαιότητα για το άδικο εκείνης της απόφασης. Μένει και η τυπική αποκατάσταση αυτών των ανόμως κατηγορηθέντων και εκτελεσθέντων ανθρώπων».
*Ο Μιχάλης Δέτσης, αντιπροέδρος επί τιμή του Αρείου Πάγου, βρίσκεται στο πλευρό του Μ. Πρωτοπαπαδάκη:
«Την απόφαση για την εκτέλεση του Πρωτοπαπαδάκη και των συναδέλφων του υπαγόρευσαν λόγοι μισαλλοδοξίας πολιτικών του αντιπάλων. Πρόκειται για απόφαση ντροπής, κατ' επίφαση δικαστική, διάτρητη, έωλη. Αποτελεί μνημείο δικαστικής αυθαιρεσίας. Η άγρια εκτέλεση του Πρωτοπαπαδάκη και των συγκατηγορηθέντων σηματοδοτεί την ανατίναξη των κοινοβουλευτικών θεσμών από την παρέμβαση του στρατού στην πολιτική ζωή και την έναρξη της χρησιμοποίησης των Εκτάκτων Στρατοδικείων για την εξόντωση των κομματικών αντιπάλων των κρατούντων».
*Ο επίτιμος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γ. Ζορμπάς ασχολείται επίσης επί χρόνια με το θέμα- γράφει και βιβλίο: «Η απόφαση της θανατικής καταδίκης εκδόθηκε κατόπιν εντολής που το Εκτακτο Στρατοδικείο είχε λάβει εκ των προτέρων από το Υπουργικό Συμβούλιο.
»Η συγκρότηση του Εκτάκτου Στρατοδικείου ήταν αντίθετη προς το Σύνταγμα, γιατί αυτό προέβλεπε, όπως και σήμερα, πως οι πολιτικοί δικάζονται από τη Βουλή και όχι από οποιοδήποτε δικαστήριο. Η δικαιολογία ότι τότε επικρατούσε επαναστατικό δίκαιο δεν ισχύει, διότι η στρατιωτική "Επανάσταση" είχε παραδώσει την εξουσία σε πολιτική κυβέρνηση. Η ιδέα της αληθούς δικαιοσύνης απαιτεί την αποκατάσταση της τιμής και της αθωότητος του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη και των συνεργατών του».
*Αλλά και ο Μανόλης Γλέζος έχει ταχτεί υπέρ της αποκατάστασης του ονόματος του Π. Πρωτοπαπαδάκη.
«Το Εκτακτο Στρατοδικείο, όπως όλα τα Εκτακτα Στρατοδικεία, ήταν όργανο για την εξόντωση των αντιπάλων της εξουσίας. Αν υποθέσουμε ότι πραγματικά έπρεπε να δικαστεί ο Πρωτοπαπαδάκης και οι πέντε συνάδελφοί του, θα έπρεπε να δικασθούν με όμοιο τρόπο και οι άλλοι, που κατά καιρούς είχαν την ευθύνη για τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Μια εκστρατεία που ήταν αδύνατον να αποβεί νικηφόρα, αφού οι σύμμαχοί μας, εκείνοι που μας παρότρυναν να την επιχειρήσουμε, όχι μόνο μας εγκατέλειψαν αλλά συμμάχησαν με τους Τούρκους».
"ΑΛΛΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΔΩΣΑΝ"
*Πώς φτάσαμε, όμως, στην εκτέλεση των Εξ; Το κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου των Γονατά-Πλαστήρα οδήγησε την κυβέρνηση της Αθήνας σε άνευ όρων παραίτηση και τον βασιλιά να εγκαταλείψει τη χώρα. Η εξουσία παραδόθηκε στους στρατιωτικούς, των οποίων πρώτο μέλημα ήταν η σύλληψη των θεωρούμενων ως υπεύθυνων για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
*Η δίκη άρχισε στις 31 Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε ύστερα από 14 συνεδριάσεις. Εξετάστηκαν δώδεκα μάρτυρες κατηγορίας και δώδεκα μάρτυρες υπεράσπισης, κυρίως στρατιωτικοί.
*Αμέσως μετά την απόφαση του Εκτακτου Στρατοδικείου ο υπουργός Στρατιωτικών Πάγκαλος, προσπαθώντας να προλάβει την αποτρεπτική παρέμβαση του άγγλου ναυάρχου Τάλμποτ, ζητά την άμεση εκτέλεση των Εξι.
*Η εκτέλεση της απόφασης του Εκτακτου Στρατοδικείου πραγματοποιείται τρεις ώρες μετά, στις 7.15 π.μ.
*Ο πλοίαρχος Τάλμποτ φτάνει λίγα λεπτά μετά τον τουφεκισμό τους. Αλλά δεν είναι ο μόνος που αργοπορεί. Αργά φτάνει από τη Λοζάνη και το τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου, που συνιστούσε να μην προβεί η ελληνική κυβέρνηση στην εκτέλεση, προειδοποιώντας για τις «ποινές» που θα επιβάλλει, στην αντίθετη περίπτωση, η αγγλική κυβέρνηση στο ελληνικό κράτος.
*Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παρασκήνια των ημερών:
*Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο Βενιζέλος κράτησε σκοπίμως αποστάσεις στη διάρκεια της δίκης. Ο Γ. Παπανδρέου, πάντως, εμφανίζεται να προειδοποιεί τον Πλαστήρα, του οποίου υπήρξε πολιτικός σύμβουλος, ότι πρέπει να περιμένουν τηλεγράφημα του Βενιζέλου.
*Στο «απολύτου προτεραιότητας», όπως χαρακτηρίζεται το τηλεγράφημα, αποδόθηκαν, κατά καιρούς, διάφορες εξηγήσεις, καθόλου άμοιρες των δηλώσεων που έκανε ο ίδιος ο Βενιζέλος. Την επομένη της εκτέλεσης, για παράδειγμα, σε συνέντευξή του από τη Λοζάνη στο «Βήμα της Ν. Υόρκης» χαρακτήριζε τους εκτελεσθέντες «προδότες».
*Πολύ αργότερα, όμως, το 1929, σε επιστολή του στον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Π. Τσαλδάρη σημείωνε ότι «ουδείς θεωρεί ότι οι ηγέτες της πολιτικής ήτις ηκολουθήθη μετά το 1920 διέπραξαν προδοσία κατά της πατρίδος ή εν γνώσει τους οδήγησαν στην Μικρασιατική Καταστροφή».
*Αλλά και ο Δ. Σκαρβέλης, επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, γράφει στο περιοδικό «Κοινωνικές Τομές»:
«...είναι συζητήσιμο αν το Εκτακτο Στρατοδικείο που καταδίκασε με την ποινή του θανάτου τους έξι επεδίωξε τότε την πλήρη διερεύνηση των αιτίων και τον ακριβοδίκαιο επιμερισμό των ευθυνών ή απέβλεψε μάλλον στην εκτόνωση της δίψας του πλήθους για κολασμό, του ίδιου πλήθους που μετά την εκτέλεση της θανατικής ποινής έδειχνε αρκούντως μεταμελημένο. Και όπως γράφει ο Σπύρος Μαρκεζίνης στην "Πολιτική Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος" ήταν σαν να έλεγε: "Ε! Καλά! Το ελέγαμεν μεν, αλλά όχι πάλιν και να τυφεκιστούν!"»...

-----------------------------------------------------------------------------
ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ,ΠΥΡ!
Το βροχερό και κρύο πρωινό της εκτέλεσης των Εξι περιγράφεται με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από τον Αλ. Κοτζιά στα «Φοβερά Ντοκουμέντα»:
*Το θέαμα παρακολουθούν πολιτικοί, στρατιωτικοί, πολίτες, γιατροί και ασθενείς από το παρακείμενο νοσοκομείο «Σωτηρία», ένας διάκος, τσοπάνηδες από τις γειτονικές στάνες, δημοσιογράφοι αλλά κι ένας θεατρικός συγγραφέας, ο Παντελής Χορν. Παρόντες επίσης ο επαναστατικός επίτροπος Ν. Γρηγοριάδης, ο γραμματέας του Στρατοδικείου Ι. Πεπονής, ένας υπάλληλος της Αγγλικής Πρεσβείας, ο γιατρός του Γούναρη Ι. Βλάχος και ο γιος του Ν. Στράτου, Ανδρέας.
*Ολοι περιμένουν την άφιξη των μελλοθανάτων. Κάποιοι έχουν σκαρφαλώσει στα δέντρα. Η πομπή από τη Μεσογείων στρίβει στο δρομάκι. Καμιόνια μεταφέρουν την φρουρά, νοσοκομειακά τους μελλοθανάτους, στρατιωτικά και πολιτικά αυτοκίνητα αξιωματικούς.
*Ακούγεται το σύνθημα για την ανασύνταξη φρουράς και στρατιωτών, σχηματίζοντας ένα «Π» με άνοιγμα προς το Ψυχικό. Τα αυτοκίνητα σταματούν. Ανοίγει η πόρτα του πρώτου νοσοκομειακού και ξεπροβάλλει το κεφάλι του Στράτου. Μοιάζει ν' αναζητά μέσα στο πλήθος το γιο του. Κατεβαίνει, αλλά παραπατάει. Φτιάχνει το καπέλο του αμήχανα. Μαζί με τον Πρωτοπαπαδάκη βοηθάει τον άρρωστο Γούναρη να κατεβεί κι αυτός.
*Κανένας δεν λέει στους καταδίκους τι πρέπει να κάνουν. Η αμηχανία του Στράτου είναι πιο έκδηλη. «Πού πηγαίνομεν;» ρωτά τον Γούναρη. «Εις τον άλλον κόσμον», απαντά κάνοντας μερικά βήματα.
Ο Γούναρης ανασηκώνει το γιακά του παλτού του, βάζει τα χέρια στις τσέπες: «Να τερματιστεί το ταχύτερον ό,τι έχει να γίνει», λέει στο διοικητή ασφαλείας Βοβολίνη.
*Νευρικός κι ανυπόμονος κατεβαίνει από το δεύτερο νοσοκομειακό ο στρατηγός Χατζανέστης. Φοράει αδιάβροχο, μπλέκει τα χέρια του πίσω από την πλάτη αποφεύγοντας να κοιτάξει το πλήθος.
*Ο Θεοτόκης, χλωμός, βιάζεται.
Ο Μπαλτατζής απόλυτα ψύχραιμος κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, πλησιάζει τον Στράτο και κουβεντιάζουν. Εκείνος προσφέρει τσιγάρο σ' αυτόν και στον Θεοτόκη. Ανάβουν κι οι τρεις από το ίδιο σπίρτο. Υστερα πηγαίνει προς τον Γούναρη και μαζί με τον Πρωτοπαπαδάκη τον κρατούν για να μην πέσει.
*Τότε από το... κοινό ακούγεται ένα δυνατό αναφιλητό. Είναι ο δημοσιογράφος Κώστας Αθάνατος, που όλο το διάστημα της δίκης και πριν απ' αυτήν ζητούσε την αμείλικτη τιμωρία των «προδοτών». Οι συνάδελφοί του προσπαθούν να τον ησυχάσουν. Ο επαναστατικός επίτροπος Γρηγοριάδης τον επιπλήττει.
*Οι κατάδικοι έχουν οδηγηθεί στη μέση του «Π». Ο Γρηγοριάδης αρχίζει να διαβάζει την απόφαση του δικαστηρίου με φωνή τρεμάμενη, ενώ ένα στρατιωτικό τμήμα παρουσιάζει όπλα. Ξαφνικά η φωνή του κόβεται, μοιάζει έτοιμος να λιποθυμήσει. Ο λοχαγός Πεπονής αποτελειώνει την ανάγνωση.
*Ο Γρηγοριάδης ρωτά τους κατάδικους για την «τελευταία επιθυμία». Δεν έχουν. Ο Στράτος δίνει την ασημένια ταμπακέρα του στο μοίραρχο Βοβολίνη να την παραδώσει στο γιο του. Ο Θεοτόκης παραδίδει το ρολόι του.
*Ο μοίραρχος τους ρωτά αν θέλουν να τους δέσουν τα μάτια. «Οχι!» αποκρίνονται όλοι. Οι Θεοτόκης, Μπαλτατζής, Στράτος, Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης, Χατζανέστης έχουν τώρα τοποθετηθεί στη γραμμή σε απόσταση δέκα μέτρα ο ένας από τον άλλον. Ο παπα-Μερκούριος ψέλνει τις τελευταίες ευχές. Οι κατάδικοι βγάζουν τα καπέλα τους και σταυροκοπιούνται.
*Το έδαφος στο σημείο που στέκεται ο Πρωτοπαπαδάκης είναι λίγο ανώμαλο. Ασυναίσθητα προσπαθεί να το ισιώσει με το πόδι του.
*Το εκτελεστικό απόσπασμα έχει χωριστεί σε έξι ομάδες πέντε αντρών στην κάθε μία. Μόνο στην ομάδα που θα σκοπεύσει σε λίγο τον Χατζανέστη είναι έξι στρατιώτες και ο λοχίας επτά.
*Ενας ανθυπασπιστής διατάζει να φύγει ο παραπανίσιος: «Σήκω εσύ!» για να πάρει την απάντηση: «Όχι, δεν φεύγω. Είμαι Μικρασιάτης. Θα μείνω να τουφεκίσω».
Ο ανθυπασπιστής υποχωρεί...
*Ακουγόταν ότι στο Φρουραρχείο φαντάροι καβγάδιζαν για το ποιος θα εξασφαλίσει μια θέση στο εκτελεστικό απόσπασμα, ότι Μικρασιάτες πλήρωσαν ακόμα και πενηντάρικο σε συναδέλφους τους που είχαν οριστεί στο απόσπασμα για να τους παραχωρήσουν την τιμή να «ντουφεκίσουν τους προδότες».
*«Ελα εδώ εσύ!»... διατάζει Ο Χατζανέστης το συνταγματάρχη Γρηγοριάδη. Ο αρχιστράτηγος βγάζει από το δάκτυλο τρεις βέρες και του τις δίνει λέγοντας: «Να τις στείλεις στην κόρη μου». Τώρα ακούγεται το πρόσταγμα του επικεφαλής του αποσπάσματος ανθυπολοχαγού Λίνου: «Επί σκοπόν!». Τριάντα ένα τουφέκια υψώνονται σημαδεύοντας. Λίγο αργότερα οι έξι λοχίες ρίχνουν με τα περίστροφά τους την χαριστική βολή στους έξι.
ΕΦΗ ΜΑΡΙΝΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ-28/09/2008